________________
૨૨૫ ૫ કાય ફ્લેશ-સાધુ લોચ કરાવે, તડકે આતાપના લે, ટાઢ ડાંસ મચ્છાદિના પરિસહ સહે, વિકટ આસને સ્થિર થઈને ધ્યાન ધરે, સઝાય કરે. તે સાધુને સર્વથા અને શ્રાવકને સામાયિક પસહમાં પંચ પરમેષ્ઠિના ધ્યાનના અવસરે કાય કલેશ સહવાનો છે. ત્યાં છતી શક્તિએ આગળથી વસ્ત્રાદિક લપેટી આખું શરીર ઢાંકીને ક્રિયા કરે અથવા કમળ આસને બેસી જાપાદિત કરે તે અતિચાર લાગે.
૬ સંલીનતા-સાધુને હંમેશાં સંલીનતા તપ છે તેથી પિતાનાં અંગોપાંગ સંવરી રાખે. કારણ વિના ન હલાવે. શ્રાવક પણ સામાયિક પસહ પૂજા તથા જાપાદિકમાં પિતાનાં અંગોપાંગ વિનય સહિત સંવરી રાખે, તે સંલીનતા. પણ કારણ વિના અગોપાંગ લાંબા ટુંકાં કરતાં સામાયિકાદિમાં દૂષણ લગાડે તે અતિચાર લાગે. હવે છ અત્યંતર તપના છ અતિચાર કહે છે.
૧ પ્રાયશ્ચિત્ત તપ આચાર-જે કઈ સાધુ અથવા શ્રાવક પિતાના વ્રતમાં દૂષણ લાગ્યું જાણે, ત્યારે જ્ઞાની ગુરૂ પાસે આલોયણા લે, તે બે પ્રકારની છે. ૧ સ્વલ્પ વિષયી સ્વ૫કાલીન. તે કોઈ વ્રત કે નિયમાદિકમાં અતિચાર લાગ્યો જાણે કે તરત ગુરૂને પૂછીને તેનું પ્રાયશ્ચિત્ત લે તે. ૨ બહુ વિષયી બહુકાલીન. ઉમરગત દૂષણની આલોયણું. આ આલોયણ તે જ્ઞાન કિયા યુક્ત શુદ્ધ ગુરૂ પાસે લે; કદાપિ તેને જોગ ન બને તે બહુ મૃત જ્ઞાનવાનું શુદ્ધ ભાષી એવા પાસસ્થા પાસે લે, તેને પણ જોગ ન બને તે બે ગુણયુકત અથવા એક ગુણયુક્ત શુદ્ધ પ્રરુપક જ્યાં હોય ત્યાં જઈને લે.
