________________
૭૮
આકિતને આદર્શ
મનુષ્યગતિમાં અતિ સુખી મનુષ્ય પણ રેગ-જરાદિ દુખોથી ગ્રસ્ત છે અને તિર્યંચગતિમાં અતિ દુઃખી તિય ચે પણ સુખને આપનાર હવા, પ્રકાશ આદિની પ્રાપ્તિ કરી શકે છે, માટે અતિશય પુણ્ય અને અતિશય પાપનું ફળ એકાંત સુખ કે એકાંત દુઃખ ભોગવવા માટે દેવ અને નરક, એ બે ગતિએને માન્યા સિવાય ચાલી શકે તેમ નથી.
દેવ કેમ આવતા નથી? હવે પ્રશ્ન માત્ર એકજ રહે છે કે, “નારકો તે દુઃખી અને પરાધીન હોવાથી અહીં આવી શકે નહિ, પરંતુ દેવે તે ઈચ્છા મુજબ ફરી શકનારા અને દેવતાઈ પ્રભાવથી યુક્ત છે. પછી તેઓ અહીં શા માટે આવતા નથી?
એનું સમાધાન એકજ છે કે, દેવે અત્યંત સુખી છે. અતિશય સુખી મનુષ્ય પણ જયારે પિતાના બંગલા, મેટરો અને મેજ-શે બેમાંથી પરવારતે નથી, તે પછી તેના કરતાં અનંતી છદ્ધિને પ્રાપ્ત થયેલ દે પિતાના સુખમય સ્થાને છેડી, દુર્ગધથી ભારોભાર ભરેલા મનુષ્યલોકમાં પગ મૂકવાનું કેમ પસંદ કરે ? છતાં પણ ભકિતમાન દેવે શ્રી જિનેશ્વરનાં ક૯પાણક વખતે, પિતાના સંશય શ્રી તીર્થ કરદેવોને પૂછી તેનાં સમાધાને મેળવવા માટે અથવા કોઈ મહર્ષિને તગુણથી આકૃષ્ટ થઈ આ મનુષ્યલકમાં અનેકવાર આવે છે.
આજે પણ તેવા પ્રકારના પૂર્વજન્મના અનુરાગથી