________________
૩૧૬
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ જલ, તેજસ્, વાયુ અને આકાશ), દેવ, સમય, સર્વલોકો, સમુદ્રો, નદીઓ, મંત્ર અને તંત્રાદિ ગો, સર્વ શાસ્ત્ર, સર્વ વિદ્યાઓ, પર્વત, વન, વ્યાકરણ આદિ સર્વ શાસ્ત્રો, વ્યંતરો, મનુષ્ય, સર્પો અને સર્વ દેવાધિદેવે–એ બધામાં આકાશની જેમ સર્વવ્યાપીરૂપે રહેલું છે. વિશ્વમાં એનાથી શ્રેષ્ઠ બીજું કઈ બ્રહ્મ વિદ્યમાન નથી.'
इदमाद्यं भवेद् यस्य, कलाऽतीतं कलाश्रितम् । नाम्ना परम देवस्य, ध्येयोऽसौ मोक्षकाक्षिभिः ॥१२॥
કલારહિત અથવા કલા સહિત એવું આ (પરમ) તત્વ નામવડે જે પરમદેવની આદિમાં છે, તે (પરમદેવ)નું મેક્ષની આકાંક્ષાવાળા પુરુષોએ ધ્યાન કરવું જોઈએ.”
ર” તત્ત્વનું વર્ણન: दीप्तपावकसङ्काशं, सर्वेषां शिरसि स्थितम् । विधिना मन्त्रिणा ध्यातं, त्रिवर्गफलदं स्मृतम् ॥१३॥
સર્વ પ્રાણીઓના મસ્તકમાં રહેલ પ્રદીપ્ત અગ્નિસમાન આ તત્ત્વનું મંત્રધારક વડે જે વિધિપૂર્વક ધ્યાન કરાય તે તે ધર્મ, અર્થ અને કામ એ ત્રિવર્ગની પ્રાપ્તિરૂપ ફળને આપનારું છે, એમ (જ્ઞાની પુરુષોએ) કહ્યું છે.'
यस्य देवाभिधानस्य, मध्ये ह्येतद् व्यवस्थितम् । पुण्यं पवित्रं माङ्गल्यं, पूज्योऽसौ तत्वदर्शिभिः ॥१४॥ પુણ્ય, પવિત્ર અને મંગલ એવું આ તત્વ જે
