________________
૨૦૨
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ,
માલા કહેવાય છે. જેમાં શ્વેત રંગની માલા ફેરવવાની કહી હાય, તેમાં આ માલાને ઉપયોગ કરી શકાય.
પ્રવાલા–પ્રવાલ. પ્રવાલ દરિયાઈ બેટોમાં થાય છે. તે લાલરંગનાં હોય છે અને ઔષધિ પ્રયોગ માટે, વીટીઓમાં નંગ તરીકે જડવા માટે તથા માલા બનાવવા માટે કામ આવે છે. તેને હિંદીમાં “મૂંગા –ફારસીમાં “મિરજાની અને અંગ્રેજીમાં રેડ કેરલ–Red coral ” કહે છે. જીવવિચારપ્રકાશિકા પૃ. ૧૦૭ પર તેનું વધારે વિવેચન જોઈ શકાશે. તેની માતાને વશીકરણ આદિમાં ઉપયોગ થાય છે, અથવા આસન, વસ્ત્ર વગેરે બધી વસ્તુઓ લાલ વાપરવાની કહી હોય ત્યાં આ માલા ઉપયોગમાં લઈ શકાય છે.
ફટિક–રત્નની એક જાતિ છે તથા આ નામને પારદર્શક પત્થર પણ આવે છે. તેનો ઉપગ મૂતિ, આસન તથા માલા બનાવવામાં થાય છે. કેઈ વસ્તુને અતિ નિર્મલ કહેવી હોય તે સ્ફટિકની ઉપમા અપાય છે. અંગ્રેજીમાં તેની ગણના “Crystal and Quartz વર્ગમાં થાય છે તે આમ શ્વેત લાગે છે, પણ આજુબાજુ જેવા રંગની વસ્તુઓ હોય, તે રંગની તેના પર છાયા પડે છે. આ માલા શાંતિકર્મ માટે ઉત્તમ છે.
મણિ—મણિને સામાન્ય અર્થ રત્ન થાય છે, પણ વ્યવહારમાં તેની ગણના જુદી થાય છે. એ રીતે અહીં મણિ શબ્દથી ચંદ્રકાન્ત, સૂર્યકાન્ત વગેરે સમુદ્રોત્પન્ન રત્નો સમજવાં. આ માલા પૌષ્ટિક કર્મમાં ઉપયોગી છે.
