________________
૫૨ વિવિધ ઉપાયે ચિંતવતા હતા, ત્યારે પણ તેઓ બિલકુલ શાંત અને સ્વસ્થ ચિત્ત પિતાનાં સ્થાને બેસી રહ્યા હતા. તેમનું ભવ્ય લલાટ, નમણું નાક, પીયૂષપૂર્ણ નેત્રો અને વિશાળ સ્કંધે તેઓ કઈ મહા પુરુષ હોય તેની પ્રતીતિ આપતા હતા.
શાસ્ત્રકારો કહે છે કે મનુષ્યનાં સ્કૂલ ચક્ષુઓ ભલે દેખી ન શકે પણ આ ઉપદ્રવ એક દૈવી આફત હતી. શ્રી મહાવીર પિતાના પૂર્વભવમાં ત્રિપૃષ્ટ નામના વાસુદેવ હતા ત્યારે તેમણે જે સિંહને માર્યો હતે, તે સુદંષ્ટ્ર નામે નાગકુમાર તરીકે ઉત્પન્ન થયે હતું. તેણે પૂર્વ વૈર યાદ આવતાં આ તફાન મચાવ્યું હતું, પણ સંબલ અને કંબલ નામના બે ભલા નાગકુમારોથી આ સહન થયું નહિ, એટલે તેમણે એને જોરથી સામને કર્યો અને નૌકાને સલામત રાખી. આવા જીવલેણ પ્રસંગે પણ શ્રી મહાવીરે અપૂર્વ પૈર્ય રાખ્યું અને ઉપદ્રવ કેણ કરી રહ્યું છે તે જાણવા છતાં તેના પર જરાયે શેષ ન કર્યો, એ આ ઘટનાને બેધપાઠ છે.
બીજું ચાતુર્માસ :
મગધમાં થડે વિહાર કરીને ભગવાન રાજગૃહ નગરમાં એક તંતુવાયશાળામાં ચાતુર્માસ રહ્યા. અહીં મંખ જાતિને યુવાન ભિક્ષુ ગોશાલક પણ ચાતુર્માસ રહેલ હતું. આ ચાતુર્માસમાં ભગવાને મહિના મહિનાના
