________________
તેરમું :
૪ ૧૫
. ભાવના ખેદ, (૪) અનુકંપા એટલે સર્વ જીવે પર દયા અને (૫) આસ્તિકેય એટલે દેવ, ગુરુ તથા ધર્મ પર અડગ શ્રદ્ધા. એટલે સમ્યકત્વનું બીજ ભાવ છે, એ સુનિશ્ચિત છે.
किं बहु भणिएणं, तत्तं सुणेह भो महासत्ता!। मुक्खसुहबीअभूओ, जीवाण सुहावहो भावो ॥१॥
હે મહાનુભાવો! વધારે વર્ણન કરવાથી શું? તમે ટૂંકી ને ટચ વૉત સાંભળી લે કે મોક્ષસુખના બીજ જે ભાવ ને . સાચું સુખ આપનાર છે.
શાસ્ત્રકારોએ કહ્યું છે કે “રાનીતાણw માન મતિ પમ્' “દાન, શીલ અને તપની સંપત્તિ ભાવ વડે ફલને ધારણ કરે છે.” તાત્પર્ય કે જે દાન ભાવપૂર્વક અપાય તે જ ફલને આપે છે, જે શીલ ભાવપૂર્વક પળાય તે જ સુંદર કર્મસમૂહને નાશ કરે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો દાન, શીલ અને તપ એ ધર્મને દેહ છે અને ભાવ એ ધર્મને આત્મા છે.
બાર ભાવનાઓ
ભાવની શુદ્ધિ કરવા માટે મહાપુરુષોએ અનેક સાધન બતાવ્યાં છે, તેમાં બાર ભાવનાઓ મુખ્ય છે. કહ્યું છે કે –
अनित्यतामशरणं, भवमेकत्वमन्यताम् । अशौचमाश्रयं चात्मन् ! संवरं परिभावय ॥१॥ कर्मणो निर्जरां धर्मसुकृतां लोकपद्धतिम् । बोधिदुर्लभतामेता, भावयन् मुच्यसे भवात् ॥२॥
