________________
દસમું : : ૫ :
દેતાં શીખે છે. તાત્પર્ય કે-ઘેર આવેલા કેઈ પણ મનુષ્યને યોગ્ય સત્કાર કરે અને તેને જોઈતી ચીજ-વસ્તુઓ આપવી એ પ્રત્યેક મનુષ્યનું કર્તવ્ય છે.
કરમાં પહેરે કડાં, પણ કર પર કર મેલે નહિ.
એ માણસ નહિ મડાં, સાચું સેરઠિયો ભણે. સેરઠન કવિ કેઈની શેહમાં તણાયા વિના સાચેસાચું કહી દે છે કે-જે મનુષ્ય પોતાના હાથમાં સોનાના વેઢ, વીંટી ને કડાં પહેરે છે, પણ કેઈ દીન-દુઃખીના કર પર પિતાને કર મૂકતા નથી અર્થાત્ તેમને કંઈ પણ આપતા નથી, તે મનુષ્ય નહિ પણ જીવતાં મડદાં જ છે. (૫) નીતિકારને મત –
વ્યવહાર-વિચક્ષણ નીતિકારોએ કહ્યું છે કે – " दातव्यं भोक्तव्यं सति, विभवे सञ्चयो न कर्तव्यः।
पश्येह मधुकरीणां, सञ्चितमर्थं हरन्त्यन्ये ॥"
જે તમારી પાસે પાંચ પૈસાને વધારે હોય તે તેનાથી દાન દેજે કે તેને તમારા પિતાના ઉપયોગમાં લેજો, પણ તેને સંચય કરશે નહિ; કારણ કે એ રીતે સંચિત કરેલે પૈસે
વડે ચેરાઈ જાય છે, લૂંટારાઓવડે લૂંટાઈ જાય છે અને રાજાવડે હરાઈ જાય છે. આ કુદરતને ન્યાય છે અને તે સર્વત્ર એક સરખે નજરે પડે છે. જુઓ કે મધમાખી મધને સંચય કરે છે, પણ તે કેઈને આપતી નથી કે પોતાના ઉપયોગમાં લેતી નથી, તે તેનું બધું મધ એક દિવસ વાઘરીવડે હરાઈ જાય છે.
