________________
: ૧ :
શાન
૧. જ્ઞાનનું મહત્ત્વ
જ્ઞાન એ અંતરનું અજવાળું છે; હૃદયની રાશની છે; જીવનની જળહળતી જ્યેાતિ છે. તેના ઉદ્યોત વિના કાઈ પણ વસ્તુ કે વિચારનું કઈ પણ સ્વરૂપ જાણી શકાતું નથી; તેના પ્રકાશ વિના કોઈ પણ પ્રાણી કે પદાથ ના કઈ પણ આધ થઈ શકતા નથી; અને તેના ચમકારા વિના કાઈ પણુ ક્રિયા કે કાઇ પણ ઘટનાનું રહસ્ય સમજી શકાતુ નથી. તેથી જ જ્ઞાનને તૃતીય લેાચન, દ્વિતીય દિવાકર અને પ્રથમ પંક્તિનુ' ધન માનવામાં આવ્યું છે. આ રહ્યા તેની પ્રતીતિ કરાવનારા શબ્દોઃ
“ તૃતીયં ોષનું જ્ઞાનં, દ્વિતીયો દિ વિચાર! | अचौर्यहरणं वित्तं, विना स्वर्ण विभूषणम् ॥ "
4
‘ જ્ઞાન એ ત્રીજુ લાચન છે, દ્વિતીય દિવાકર છે, ચારથી ન ચારી શકાય તેવું ધન છે અને સુવર્ણ વિનાનું આભૂષણ છે.’