________________
૩૦ શ્રી જૈન ધર્મના તત્વોનો ટુંકસાર
તેની બે પંક્તીઓ એટલે શ્રેણી છે એટલે (દ૬૪૬૬=૧૩૨ સૂર્ય થા ૬૬૮૬૬=૧૩૨ ચંદ્રમાની પંક્તી છે તે જંબુદ્વીપના મેરૂને પ્રદક્ષિણા દેતી મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં ફરે છે. એક સૂર્ય દક્ષિણથી ઉત્તરને બીજે ઉત્તરથી દક્ષિણ આવે છે એ રીતે એક અહોરાત્રમાં અર્ધમંડળ ક્ષેત્ર બંને સૂર્ય ઓળઘે એબેઉ મન્યા વલયાકાર થાય તે મંડળ કહેવાય છે તે મંડળ સૂર્યનાં ૧૮૪ ત્યા ચંદ્રનાં ૧૫ મંડળ છે તેમાં ફરે છે. ચંદ્ર કરતાં સૂર્યની ગતિ સિદ્ય તેથી સિધ્રગતિ ગ્રહની તેથી નક્ષત્રની તેથી તારાની સિદ્ધગતિ છે તેથી ઉલટુ એટલે તારા કરતાં નક્ષત્રનું મહદ્વીક પણું અધિક છે તેથી અધિક ગ્રહનું તેથી અધિક સૂર્યનું નેતેથી આધક ચંદ્રમાનું મહદ્ધિક પણું રૂદ્ધિવંત જાણવું.
ચંદ્રમાની સાથે રાહુનું વિમાન કળુ સ્વભાવિક પણે સર્વદા સાથેજ ચાલે તે અંધારા પક્ષે ચંદ્રને એકેક ભાગ આવરે ને અજવાળા પક્ષે એકેક ભાગને મૂકે તેથી સુદમાં વધતો જાયને વદમાં ઘટતો જાય. જબુદ્વીપમાં એક તારાથી બીજા તારાના વિમાનને ઉછુટુ અંતર (૧૨૨૪૨) જેજન છે કેમકે મેરૂ પર્વત નીચે દશ હજાર જન જાડો પૃથ્વી નીચે છે તેની બંને બાજુએ (૧૧૨૧) જે જન છે. તારાનાં વિમાન છે તે બંને બાજુના ૧૧૨૧+૧૧૨૧+૧૦૦૦૦ પર્વતની જાડાઈ=૧૨૨૪૨ જેજન છે.