________________
૨૦૮ શ્રી જૈન ધર્મના તત્વને ટુંકસાર કર્મ સામગ્રી સંયોગે અ૫ કાળમાં તેજ જીવ પિતાની અનંતી શક્તિ વડે ખપાવી શકે છે તે સામગ્રી સંગમાં મનુષ્ય ભવની મુખ્યતા છે કારણ કે મનુષ્ય ભવવિના સર્વત્ર કર્મ ખપાવવાની શક્તિ બીજી કોઈ ગતિમાં નથી તેથી જ મનુષ્યાવતાર શ્રેષ્ઠ માને છે તે ઉત્તમ મનુષ્ય ભવમાં સદ્દ ગુરૂને સમાગમાદિ કારણે મળી આમ તત્વની રૂચી આદિ સામગ્રી સંગ મળ્યા છતાં મહાદિ કારણે પ્રમાદ વશ બની તત્વ માર્ગ પામવા જેણે આત્મ વિર્ય ફેરવ્યું નથી તે જ અનંતા કાળે મહા મહા પ્રયત્ન મેળવેલ મનુષ્ય ભવ હારી જઈ અનંત સંસાર પરિભ્રમણ કરે છે દશ દ્રષ્ટાંતે દુર્લભ એ ચિંતામણી રત્ન સમાન મનુષ્ય ભવ ફરી ફરી પામ દેહિલે છે.
આ જીવ અનંત કાળ ચારે ગતિમાં પારભ્રમણ કરતે તેનું કાંઈ ઠેકાણું પડ્યું નહીં તેનું કારણ શું? એ પ્રશ્ન આત્મામાં ઉઠતાં માલમ પડે છે કે કાંઈક ભૂલ છે, શાંતિના ખરા માર્ગને યથાતથ્ય પણ ઉપયોગ થએલે જણાતું નથી પણ અજ્ઞાન પણે જર્મન સીવરને ચાંદી માની તથા પીતળને સુવર્ણમાની સંચય કરેલા નિધિને ચેકશીએ ગ્રહણ નહીં કરવાથી પ્રયત્ન નિષ્ફળ ગયે તેવી રીતે હિમાલય પર્વત હિંદના ઉત્તરમાં છે છતાં તેની જાત્રાર્થે દક્ષિણ તરફ પ્રયાણ કર્યું ને ઉલટું વધારે છેટું પડતું ગયું
