________________
૧૮૦ શ્રી જૈન ધર્મના તત્વોને ટુંકસાર નિષેક તે કર્મ ઉદય કાળે પ્રથમ બહુ પ્રદેશાને સામટ ઉદય આવે અને પછી સમય સમય હીન હીનતર થાય યાવત કર્મની સ્થિતિને છેલ્લે સમયે અત્યંત ઉદય હોય એને નિષેક કાળ એટલે ભગ્ય કાળ કહે છે.
મેહની કર્મની ઉત્કૃષ્ટી સ્થિતિ સીતેર કોડા કેડી સાગરોપમની છે એ બંધ મિથ્યાત્વ ગુંઠાણે ઉત્કટ સંકલેષ હોય તેને અબાધાકાળ સાત હજાર વરસને તેથી હિન કર્મ દળને રદય કાળ એટલે નિષેક કાળ જાણ.
જ્ઞાન વરણી, દર્શના વરણી, વેદની ને અંતરાય એ ચાર કર્મની ઉત્કૃષ્ટી સ્થિતિ ત્રીશ કોડા કેડી સાગરોપમની ઉત્કૃષ્ટ રાંકલેશે મિથ્યાત્વ ગુઠાણે છે તેને અબાધાકાળ ત્રણ હજાર વરસને છે.
આયુષ્યકર્મની ઉત્કૃષ્ટી સ્થિતિ તેતરીશ સાગરોપમની છે (દેવતા નારકીની અપેક્ષાયે) એટલે ઉત્કૃષ્ટ સંકલીષ્ટ પરિ. ણામે મિથ્યાત્વને નરકાયુનો બંધ તેતરીશ સાગરોપમ હોય તેમજ અત્યંત વિશુદ્ધાયવસાયે પ્રમત અપ્રમત ગુણઠાણે અનુત્તર વિમાનના દેવતાને બંધ તેતરીશ સાગરેપમ હોય તેને અબાધાકાળ ઉત્કૃષ્ટ પુર્વ કેડીને ત્રીજો ભાગ અને જધન્યથી અંતર મહુરત છે અહીંયાં ઉત્કૃષ્ટ આયુ બંધ નિયત ઉત્કૃષ્ટ અબાધાકાળ ન હોય. કારણ બીજાં કર્મોની પેઠે અબાધાકાળ આયુષ્ય કર્મમાંથી કમી થતું નથી તેથી
