________________
બડ પહેલા-પ્રકરણ ૧.
( કૅનેરી ટાપુઓ ) થયા છે. વળી હમણાના Indian ocean તમા Pacific ocean-હીંદી મહાસાગર તથા પાસીીકે, મહાસાગરને સ્થળે આગળ મોટા ખંડ પૃથ્વીપે હતા, એટલુ જ નહી પણુ સહરાનું માટુ રણુ સમુદ્ર-રૂપે હતું.
આ બધાથી વધીને જૈન શાસ્રા દુનિયાની ઉત્પત્તિને સમય અમને વર્ષોથી પણ વધુ લાંમા જણાવે છે. જૈનશાસ્ત્રા કાળના બે વિભાગ પાડે છે. (૧) અવસર્પિણી, (ર) ઉત્સર્પિણી. પહેલા કાળમાં દીન દીન પ્રતિ આયુષ્ય ધટે છે ને તેજ પ્રમાણમાં ખળ, લખાઇ, ચાડાઈ વગેરે પણ ધટે છે; ખીજા કાળમાં તેથી ઉલટુ બને છે, એટલે કે સર્વે ચીજો, આયુષ્ય, ખળ વગેરે વધે છે. પ્રત્યેક સર્પિણીમાં છ છ યુગ ાય છે. અવસર્પિણીના છં યુગ આ પ્રમાણે છે. ( ૧ ) સુષમ સુષમ, ( ૨ ) સુમ, ( ૩ ) સક્ષમ કુમ, ( ૪ ) દુધમ,સુષમ, ( ૫ ) દુષમ તે ( ૬ ) દુધમ દુઃખ. જ્યારે અવસર્પિણી કાળ પૂરા થાય છે ત્યારે ઉત્સર્પિણી કાળ શરૂ થાય છે. આ સૃષ્ટિના વ્યવહાર ઉત્પન્ન થયાને એક કોડી સાગરોપમને એક કાર્ટી સાગરાપમે ગુણવાથી જૈટલા સાગરાપમ આવે તેટલા કાળ લગભગ, એટલે કાળની ગણના અસ`ખ્ય છે તેટલા કાળ થયા છે.
આને ઉપર આપેલી ખાખાતેથી ટંકા મળે છે, એટલું જ નહી પણ આ બાબતને વેદાંતી, વૈષ્ણવા, તથા શીવપંથીઓ તરથી ટકા મળે છે. તેઓના શાસ્ત્રમાં યુગ તથા ૫ વગેરે જે બતાવ્યા છે તે ગપ નહીં હાય પણ ખરૂ હાય એમ જૈનશાસ્ત્રામાં પણ તે બાબતા જણાવવામાં આવેલી હાવાથી સિદ્ધ થાય છે.
વિદ્યા અને શેાધના પરિણામે। દુનીયાના અનાદિપણા માટે શુ શાક્ષિ આપે છે તે આગળ જણાવવામાં આવ્યું છે. હવે તે બાબત માં, કેટલાએક શાસ્ત્રો શું પુરાવા આપે છે તે તપાસીશું. જગત એટલે દુનિયા અને તેની અંદર રહેલી સર્વે ચીજો તથા મનુષ્ય; એજ અર્થ આપણે આગળ લીધેા છેઃ હવે પછી પણ એજ અર્થે ધ્યાનમાં રાખવાથી આ વિષય સમજવામાં મુશ્કેલી નડશે નહીં.
(૧) જો કાઈ એમ જણાવે કે શ્વરે આ જગત ઉપન્ન કર્યું, અને
