________________
દુનયાના સાથી પ્રાચિન ધર્મ.
"
સબંધમાં જે વિચારો શાંતિથી બતાવવામાં આવે છે તે પ્રાયદાકારક નથી. શાંતિ, શાંતિની રીતે શાભે છે; લગ્નનાં ગીત લગ્ન વખતેજ શાભે છે. હારા ઇતિહાસામાં જૈનધર્મ વિષે નહીં માનવા લાયક બાબતો લખવામાં આવી છે. નાના બાળકાને શિખવવામાં આવતી ચેપડીઓમાં જૈનધર્મના સિદ્ધાંત વિશ્ત લખાણા કરવામાં આવ્યાં છે. કેટલાંક ઉપયેાગી ગણાતાં પુસ્તકા જેવાંકે વનરાજ ચાવડા, કરણધેલે વગેરે, કે જેના લેખકો અધર્મી વિદ્વાન હતા, તેમણે ગમે તેમ મન ાવતી નિ་દારૂપ બાબતે જૈનધર્મ માટે પેાતાનાં પુસ્તકામાં લખી છે; મરહુમ પ્રોફેસર મણીલાલ નભુસાથી મહારાજા સયાજીરાવં તરથી જૈન ભડારામાંનાં કેટલાંક જૈન પુસ્તકોનાં કરેલાં ભાષાંતરામાં અર્ચના અનર્થ કરવામાં આવ્યા છે; અને કેટલાક લેખાએ જેન પુસ્તકાને ખાટાં ગણાવવામાંજ શાભા માની છે. જ્યારે આવી રીતનુ થતુ હાય ત્યારે જેનાએ, એવા લખનારાએાને વધુ ભૂલે કરતાં મામાવા ઘટે છે. કર્મના ફ્ળ કરનારજ ભાગવે છે, એ જો કે ખરૂ છે તેપણ ખાડામાં પડતા આંધળાને બચાવવા માટે જેમ તેને દ્વારવામાં પુન્ય છે તેમ અજ્ઞાનતાથી કે અજાણપણામાં ભુલેટ કરનાર માણુસાને પણ રસ્તા બતાવવામાં પુન્ય છેભલે તેમાં આપણુને ધણાં દુ:ખ પડે તે 'પણ શું–એ ભુલવુ નહી' જોઇએ,
પાશ્ચાત્ય વિદ્વાનેાની અધુરી શાધેા.
પાશ્ચાત્ય વિદ્વાનામાં એક વખાણવા લાયક ગુણુ એછે કે, તે શાષ ખાળ કરી સત્ય બાબત શેાધી કહાડવા માટે પ્રયાસ કરવામાં, મહેનત કરવામાં ને પૈસા ખરચવામાં પણ હમેંશા તત્પર રહેછે. આ અમુલ્ય ગુણુ માટે પાશ્ચાત્ય વિદ્યાના ધણાજ ધન્યવાદને પાત્રછે એમ કાઈ પણ કબુલ કરશે. મરહુમ વિદ્વાન પ્રેફેસર મેક્ષમુલરે એ સંબંધમાં એટલી ખુધી પ્રખ્યાતી મેળવીછે કે તેમને વિષે વધુ ન ખેલતાં એટલુ કહે
