________________
કામ વિચારીને કરવું
૩૫ જાય છે, શરદીમાં ઠંડા થઈ જાય છે, તેને રંગ પણ સારે લાગતું નથી, તે સહેલાઈથી હાથમાં પણ રહેતું નથી; તેવી રીતે મકખલિ શાલને વાદ પણ બધા શ્રમણવાદેમાં નિકૃષ્ટ છે. ”
શ્રી કૃષ્ણ ભગવદ્ગીતામાં “નિયત સુર ા , પર્સ ઉચાયો ar: – તું અવશ્ય કર્મ કર, કેમકે કર્મ ન કરવા કરતાં કર્મ કરવું સારું છે.” “કરવામામિત
સિદ્ધિ –પોતપોતાના કર્મમાં મગ્ન રહેવાથી મનુષ્ય સંસિદ્ધિને પામે છે” વગેરે વચને વડે પુરુષાર્થને મહિમા પ્રકા છે.
તાત્પર્ય કે ભારતવર્ષની શ્રેષ્ઠ પ્રજ્ઞાએ નિયતિવાદને નિકૃષ્ટ માની પુરુષાર્થવાદની પ્રતિષ્ઠા કરી છે, એટલે પુરુવાર્થ એ સફળતાને પ્રાણ છે, એમ માનીને આપણે ચાલવું જોઈએ. ૮-કામ વિચારીને કરવું.
પુરુષાર્થ કેવી રીતે કરે? તે જાણવાની જરૂર છે. ગમે તે રીતે પુરુષાર્થ કરવાથી તેમાં સફળતા મળતી નથી. આપણે આંખ બંધ કરીને દેડવાનું ચાલુ કરીએ તે પરિ. ણામ શું આવે? કાં ભીંત સાથે અફળાઈને માથું ફેડીએ, કાં ખાડામાં પડીને હાથ–પગ તેડીએ. તેથી મહાપુરુષની શિક્ષા છે કે કોઈ પણ કામ વિચારીને કરવું, પણ વિચાર્યા વિના કરવું નહિ. જે કામ વિચાર્યા વગર કરવામાં આવે છે, તેમાં પ્રાયઃ સફલતા મળતી નથી, ઉપહાસને પાત્ર શવાય છે અને અનેક જાતનું નુકશાન વેઠવું પડે છે