________________
૨૨
જીવનનુ ધ્યેય ચાડી દઈશ. ' ત્યારે પેલા મનુષ્ય કહે છે કે ‘હમણાં ઉપરથી મધનું બિંદુ પડશે તે મને ચાખી લેવા દો. પછી તમારી સાથે વિમાનમાં આવીશ.’ ત્યારે પેલેા દેવ કહે છે કે ‘આ સાહસ કરવા જેવું નથી, તે` મધનાં ઘણાં બિંદુએ ચાપ્યાં છે, માટે જલ્દી કર અને મારાં વિમાનમાં બેસી જા.' પરંતુ પેલા મનુષ્ય મધુબિંદુની લાલચ છેડી શકતા નથી, એટલે દેવ પેાતાનું વિમાન લઈ ચાહ્યા જાય છે અને થેાડી વારે વૃક્ષની ડાળ તૂટી પડતાં પેલા મનુષ્ય કુવામાં પટકાઈ પડે છે તથા સાપનાં મુખમાં સપડાઈ ભયંકર દુઃખના ભાગી થાય છે.
અહીં મનુષ્ય એ આપણે, વૃક્ષ એ ભવ અને ડાળ એ આયુષ્ય એમ સમજવાનું છે. ધાળા ઊંદર એ દિવસ છે, અને કાળા ઊંદર એ રાત્રિ છે. આ દિવસ અને રાત્રિરૂપ એ ઊદશ આયુષ્યરૂપી ડાળને નિર ંતર કાપી રહ્યા છે, એટલે આપણું આયુષ્ય પ્રતિદિન ઓછું થતું જાય છે અને તે ગમે ત્યારે પૂરું થઈ જશે એ નક્કી છે. આમ છતાં આપણે વિષયભાગરૂપી મધપૂડામાંથી ટપકતાં સુખનાં ચેડાં હિંદુઓનાં માહમાં પડી આ વિષમ પરિસ્થિતિને વિચાર કરતા નથી.
કૂવા એ સંસાર છે અને ચાર સાપ એ ચાર પ્રકારની ગતિ છે. જે મનુષ્ય વિષયભાગમાં ફસી કમધનમાં સપડાતા થકા પેાતાનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરે છે, તે સંસારમાં રખડવાના અને નરક, તિર્યંચ, મનુષ્ય અને દેવ એ ચાર ગતિ પૈકી કોઈ પણ ગતિમાં જવાના એ નિશ્ચિત છે.
