________________
૧૫
જીવન અંગે જૈન ધર્મનું દૃષ્ટિબિંદુ (૬) સાધારણ વનસ્પતિકાય એટલે જેનું એકેક શરીર
અનંત છાનું હોય છે, એવું શરીર જેનું બનવાનું છે, તેની નિ
૧૪ લાખ. આ પાંચ કાયના જ સ્થાવર કહેવાય છે, કારણ
કે તે પોતાની જાતે હલન ચલન કરી શકતા નથી. (૭) બે ઇંદ્રિયવાળા શરીરની ચેનિ ૨ લાખ. (૮) ત્રણ ઇંદ્રિયવાળા શરીરની ચેનિ ૨ લાખ. (૯) ચાર ઇદ્રિયવાળા શરીરની નિ ૨ લાખ. (૧૦) તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયવાળા શરીરની ચેનિ ૪ લાખ.
બેઈદ્રિય, તેઈદ્રિય અને ચઉરિંદ્રિયને સમાવેશ
ગતિની દષ્ટિએ તિર્યંચમાં થાય છે. (૧૧) દેવનાં શરીરની
ચોનિ ૪ લાખ. (૧૨) નારકીનાં શરીરની
ચેનિ
૪ લાખ. (૧૩) મનુષ્યનાં શરીરની ચનિ ૧૪ લાખ.
આ રીતે ચેનિની કુલ સંખ્યા ૮૪ લાખની થાય છે. વૈદિક ધર્મમાં પણ કેનિની સંખ્યા ૮૪ લાખની માનવામાં આવી છે, પણ તેની ગણના જુદી રીતે થાય છે.
આત્મા એક શરીર છોડીને બીજું શરીર ધારણ કરે ત્યારે ભાવી જીવનયાત્રાના નિર્વાહ માટે પિતાનાં નવીન જન્મક્ષેત્રમાં એક સાથે પૌગલિક સામગ્રીને સંગ્રહ કરવા લાગે છે, તેમાંથી શરીરની રચના થાય છે, ઈન્દ્રિયેનું નિર્માણ થાય છે, શ્વાસે શ્વાસ લેવાની શક્તિ આવે છે, ભાષાની શક્તિ પ્રાપ્ત થાય છે અને વિચારવાની શક્તિ
