________________
નથી, એળખે છે તેા દેહને આત્મારૂપે માને છે, ઇંદ્રિઓને આત્મારૂપે માને છે, કોઇ મનને આત્મારૂપે માને છે, કોઈ પ્રાણને-શ્વાસેાશ્વાસને આત્મરૂપ માને છે, કોઈ આત્માને દેહથી ઉત્પન્ન થયેલા વિકારરૂપ માને છે અને દેહના વિચેાગ થવા પછી તે પણ મરણુજ પામે છે એમ માને છે. આ તેમનું અજ્ઞાન છે. આ અજ્ઞાનને લઈ તેઓ દુનિયામાં ઈચ્છાનુસાર અચેાગ્ય વતન ચલાવે છે. ઇંદ્રિયના સુખામાં આશક્ત બને છે, કે કત્ત બ્યના બદલાની દરકાર રાખ્યા સિવાય નિર્દયતાભરેલુ વત્તન ચલાવે છે. નખળઆને મારીને પાતે માલીક થઈ મેસે છે. અભિમાનપૂર્વક અજ્ઞાનતાવાળું વતન ચલાવી અનેક જન્મ મરણને તે પામે છે. ટુકામાં કહીએ તે તેને હજી પેાતાનો સ્વરૂપનું ભાન થયેલું ન હાવાથી, તેને વિનય કરવાથી, તેની સ્તુતિ—બહુ માન કરવાથી તેનામાં મીથ્યા અભિમાનની વૃદ્ધિ થાય છે. તેની ભક્તિ કરવાથી અજ્ઞાનને પાષણ આપવા જેવું થાય છે. સત્ય અસત્યા–સારા નઠારાના ભેદ તાડી નાખી એક રસ એક સરખું કરવા જેવુ થાય છે. જે આ પ્રવૃત્તિ શરૂઆ તના જીવાને લાભ કરવા કરતાં નુકશાનકર્તા વધારે થાય છે. સત્યના માર્ગ બંધ કરવા જેવી આ પ્રવૃત્તિ છે. અસત્ પ્રવૃત્તિવાળાને સત્યમાં આગળ વધતા અટકાવવા જેવી આ પ્રવૃત્તિ છે. સારાસારને વિચાર કરતાં અટકાવવા જેવી આ પ્રવૃત્તિ છે. જો તે મનુષ્ય આ સગ્દૃષ્ટિવાળા મનુષ્યાને વિનય, બહુમાન, ગુણસ્તુતિ વિગેરે કરતાં સાંભળશે તે તેના મનમાં વિચાર કોઈપણ વખત થશે કે આનું કારણ શું ? આનામાં કઈ જાતને ગુણ છે કે લેાકો તેના તરફ ઘણુંજ મમતાવાળુ વત્તન ધરાવે છે ? ઇત્યાદિ વિચારદ્વારા તેને કોઈપણુ વખત આગળ વધવાને માર્ગ મળી આવશે.
એટલી વાત
આ સ્થળે ધ્યાન રાખવાની છે કે, જેમ