________________
(૪૨ ) શરીરમાં કામની ઉત્પત્તિ થાય છે કે ઈ મનુષ્ય કોઇની ઉપાસના કરે છે એટલે અમુક નિમિત્ત પામી પિતાના મનને કોઇને આકારે પરિણુમાવે છે તેથી તેના આખા શરીરમાં ક્રોધ થઈ આવે છે. મહારાજા શ્રેણિકે ભગવાન મહાવીરના તીર્થકર સ્વરૂપની ઉપાસના કરી હતી. અહેનિશ પિતાને મળતા વખતમાં તેવે આકારે મનને પરિણાવ્યું હતું. તેનાજ વિચાર કર્યા હતા, તેનીજ ભાવના કરી હતી. તેનાજ દઢ"સંસ્કારો હદયપર પડયા હતા. તેથી તે સ્થીતિને લાયક કારણે મેળવ્યાં હતાં અને આ કારણેના પરિણામરૂપ કાર્ય તે આગામી વીશીમાં તીર્થંકરપણે ઉત્પન્ન થશે, અને ભગવાન મહાવીર દેવની માફક શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને અનુભવ કરી સ્વરૂપ નિયત થશે. . આ ઉપરથી આપણે પિતાને એ સમજવું છે કે, આપણને જે સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છા હોય અને અત્યારે આપણામાં જે સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવાની અનુકુળતાવાળી યોગ્યતા હોય તેનું તે પ્રમાણે આરાધન-પૂજન કરવું. મનને જે જાતનું શિક્ષણ મળે છે–જે જાતનું પિષણ મળે છે–જેવા સ્વરૂપે પરિણામાવવામાં આવે છે, જેથી વાત મનાવવામાં આવે છે, તે તે જાતનું અભિમાન લઈ મન, “તે તે હું છું, એમ માને છે. એક વ્યવહારિક દષ્ટાંત લે. એક માણસ મજુરીનો ધંધો કરતે હતે. પિતે હુંશીયાર અને ચાલાક હતું. તેને પોલીસની જગ્યાએ નોકરી મળી. તે નેકરી મળી કે તરત જ પિતાને તે પોલીસ માનવા લાગે અને બેલવું, ચાલવું દરેષ વિગેરે સર્વ પોલીસ પ્રમાણેજ રાખવા લાગ્યો. ગુન્હેગારને અટકાવવા, શહેર વિગેરેની દેખરેખ રાખવી, કેઈના ઉપર જરૂરીયાત જેટલે હુકમ કરવો, આ સર્વ તે કરવા લાગ્યું. તેનું મન અત્યારે પિલીસપણાનું અભિમાની થઈ રહ્યું હતું. પિતે પણ પિતાને પિલીસ માનતો હતો. લોકો પણ પોલીસ કહેતાં હતા, અને કામ પણ