________________
૬. રાગ-દ્વેષ
ચ’પાનગરીમાં જિતશત્રુ નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેના પ્રધાન સુબુદ્ધિ મહાવિચક્ષણ હતા. સુબુદ્ધિના જન્મ આદશ જૈન કુટુખમાં થયા હતા અને જૈન દર્શોન તેમજ તત્ત્વજ્ઞાનના એને સરસ અભ્યાસ હતા. રાજાને સુબુદ્ધિની પ્રામાણિકતા અને સત્યનિષ્ઠા માટે અપૂર્વ માન હતું, પરંતુ કાઈ કાઈ વખતે તેની તાત્ત્વિક દૃષ્ટિમાં રાજાને જડતાના ભાસ થતા. આ સંસાર અને તેના માનવા ભારે વિચિત્ર છે. સંસારમાં મહાજ્ઞાનીની ગણના પણ ઘણીવાર જડ અને સૂખમાં થાય છે. આમ છતાં અજાયખી તે એ છે કે આવી કહેવાતી જડ અને મૂખ વ્યકિતના મૃત્યુ ખાદ લાકે તેની કીમત સમજતા થઈ જાય છે. કાઈ કાઈ પ્રસંગે સુબુદ્ધિના નિચા અને ફિલસૂફ્રી રાજાને અકળતા, પણ પાછળથી સુબુદ્ધિની દીર્ઘદૃષ્ટિ અને નિચેા લેવામાં તેની તાત્ત્વિક શક્તિ વિષે તેને ખાતરી થઈ જતી.
એક પ્રસંગે જિતશત્રુ રાજાને ત્યાં લેાજનસમાર ભ હતા. ભાજન નિમિત્તે જાતજાતનાં મિષ્ટાન્ન અને ભાતભાતના સુંદર, સ્વાદિષ્ટ અને સુગંધી પદાર્થો તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા. ભેાજનવિધિ પૂ કર્યાં ખાદ, રાજા, તેનેા પ્રધાન સુમુદ્ધિ અને રાજાની મંડળીના કેટલાક સભ્યે। શહેરથી ચાડે દૂર આવેલા ઉદ્યાનમાં આનંદ, પ્રમાદ અર્થે જઈ રહ્યા
