________________
૭૮ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧. તે વિચારવા લાગીઃ “અહે! એક જ માતાના ઉદરમાં અમને પિષણ મળ્યું, તેમ છતાં ભાઈએ તપ, સંયમ અને ધ્યાનના માર્ગે દેહને કૃશ કરી આત્માને પુષ્ટ કર્યો, અને હું અભાગિણે આત્માને પુષ્ટ કરવાને બદલે ભેગ, વૈભવના નાટકમાં નાચી રહી છું!' આમ વિચારતાં તેના કેમળ હૃદયને એ તે સખત આંચકો લાગ્યું કે તે ત્યાં જ નિશ્રેતન થઈ ઢળી પડી.
રાજાને થયું કે રૂપવતીએ તે ઘણા સાધુઓનાં દર્શન કર્યા છે અને વૈયાવચ્ચ પણ કરી છે, તેમ છતાં આ મુનિશજને જોતાં જ તે શા કારણે બેભાન બની ગઈ? તેના મનમાં શંકાને કેડે ઉત્પન્ન થયા અને લાગ્યું કે આ સાધુ રૂ૫વતીને પૂર્વકાળને પ્રેમી હે જોઈએ, અને તેની સાથે ભગવેલા કામના સ્મરણના કારણે તેની આ પરિસ્થિતિ થવા પામી છે. ભેગવિલાસમાં ડૂબેલા અને કામાતુર માણસોને આ સિવાય બીજો વિચાર પણ શું આવે?
મહાન રાગને પરિણામે જ મહાન ઠેષ થતો જોવામાં આવે છે. રાજાના પત્ની પ્રત્યેના રાગનું પણ શ્રેષમાં રૂપાંતર થયું અને રાણીને ચગ્ય સારવાર માટે મહેલમાં મોકલવાની વ્યવસ્થા કરી, રાજાએ પિતાના સેવકેને બોલાવી ધ્યાનસ્થ રહેલા મુનિને હણી તેમને ત્યાં ને ત્યાં જ ખાડે ખેદ તેમાં દાટી દેવા આજ્ઞા કરી. સેવકએ રાજાની આજ્ઞાનું પાલન કર્યું. મુનિરાજનાં કર્મોને અંત આવી રહ્યો હતો, એટલે હથોડાના માર સાથે મુનિરાજનાં બાકી રહેલાં કર્મો પણ