________________
૭૦ ]
[ શીલધ'ની કથાઓ-૧.
હૃદય પુલકિત બની ગયું અને યુદ્ધનાં વાદળ વિખરાઈ ગયાં. સંસારનું વિચિત્ર સ્વરૂપ સમજાતાં ચંદ્રયશાને તીવ્ર વૈરાગ્ય જાગ્યા અને નમિનાજને રાજ્ય સોંપી તેણે દીક્ષા લીધી.
મિરાજ હવે મહાન રાજવી ગઈ ગયા. તેના રાજ્યને વિસ્તાર જેમ વધ્યા, તેમ તેના વૈભવ અને વિલાસ પણ વધ્યા. એક હજાર આઠ રાણીઓના તેએ સ્વામી થયા. આમ છતાં જ્યાં ભાગેાનાં સાધના અને સામગ્રી વધુ હોય ત્યાં રાગનું પ્રમાણ પણ વધુ હાય છે.
નિમરાજના શરીરમાં એક દિવસ દુસહ દાડુવર ઉત્પન્ન થયા. રાહુ જેમ ચંદ્રને પીડે તેમ આ વ્યાધિ નિમરાજને પીડવા લાગ્યુંા. ચંદનના લેપથી રાજાને કાંઈક શાંતિ મળી, એટલે ખષી રાણીએ જાતે ચંદન ઘસવા લાગી. રાણીઓના હાથમાં કંકણેાના કારણે અવાજ થતા હતા, અને નિમરાજને તે અસહ્ય લાગ્યા. રાણીએએ સૌભાગ્યના ચિહ્નરૂપ એકેક ક‘કણ રાખી બાકીના તમામ કાઢી નાખ્યાં, એટલે અવાજ ખધ થયા.
નિમરાજે જ્યારે જાણ્યું કે માત્ર એક કક હાવાથી અવાજ બંધ થયા, ત્યારે તેને વિચાર આવ્યા કે દુ:ખનું મૂળ સંગમાં છે. સંગોળમૂ નીને, પત્તા તુક્ષુપરંપરાઅર્થાત્ નાશ પામનારી વસ્તુઓના સંયાગ જ દુઃખરૂપ વૃક્ષનુ મૂળ છે એ વાત સમજાતાં તેને ખાતરી થઈ કે આત્મા પાતે એકલા જ સ્વગમાં જાય છે, પાતે એકલે નરકમાં જાય છે, પાતે જ કર્મોને ખાંધે છે અને પાતે જ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી મેાક્ષમાં જાય છે.
