________________
६४
પ્રકરણ ૨ જું ખબર નથી. આજે આપણે કયાં પહોંચવું છે તેની પણ આપણને ખબર નથી. અરાજક્તામાં ખોવાયા છીએ. અંધાધૂધીમાં આંધળા થયા છીએ.
આનંદઘનજી આ પંક્તિ દ્વારા આપણને સ્પષ્ટ ભાન આપે છે કે આપણે ક્યાં જવું છે. પિતિ ચિત્તને આપણે પ્રસન્ન કરવું છે. પીડિત ચિત્તને પ્રસન્ન કરવા માટે પૂજા જરૂરી છે. પૂજા દ્વારા પીડામાંથી પ્રસન્નતામાં જવાશે.
પીડા ભૂતકાળ છે. પૂજા વર્તમાન છે. ચિત્ત પ્રસન્નતા ભવિષ્ય છે.
ત્રણે કાળને સાર આ પંક્તિમાં તેઓશ્રીએ ભર્યો છે. એવું ભાગ્યે જ બને કે તમે પૂજા કરે અને ચિત્ત પ્રસન્ન ન બને. એમ બને તે માનવું કે કાંતે તમારી પૂજા જીવંત નથી, કાંતો તમારું ચિત્ત યાંત્રિક છે.
જ્યાં જીવંતતા છે, ત્યાં પ્રસન્નતા છે. જ્યાં યાંત્રિકતા છે ત્યાં શુષ્કતા છે પીડા છે. આપણી પૂજા યાંત્રિક નહિ પણ જીવંત જોઈએ.
પૂજા માત્ર ટીલા ટપકાં કરવામાં જ પૂરી થતી નથી.
ભીની પાંપણોવાળું નમેલું માથું તે પૂજા છે. એવું મેલું માથું જેને પ્રભુચરણમાંથી ઉંચું થવાનું
