________________
ચેડા મહારાજા :
[૩૮૧] ફરી હતી તે એકાએક આવી ચઢી. આ૫ પસાર થઈ ગયાનું જાણતાં જ તેણી પિકાર પાડતી પાછી ફરી.
દેડે, દોડે, ચેલણાનું હરણ મગધને સ્વામી કરી જાય છે ? એવા શબ્દો અમારા કર્ણ પર અથડાયા. એ પિકારને પડઘા સારા ય અંતઃપુરમાં અને આસપાસ પડતાં જ દોડધામ મચી રહી. જોતજોતામાં વિશાલાના સૈનિકોની એક ટુકડી સુરંગ પ્રતિ આવતી જણાઈ. અમેને સ્પષ્ટ જણાયું કે સુરંગનું મુખ આચ્છાદન કરવાનો પ્રયાસ હવે નકામે છે, એટલે એને પડતો મૂકી અમે આપની પાછળ ઝડપથી આગળ વધ્યા. મને આ વ્યતિકર આપને જણાવવા સારુ તાકીદ અપાણી. માંડ મધ્યભાગે પહોંચે ત્યાં તો શત્રુન્યનાં તીરોની વર્ષા શરૂ થઈ ચૂકેલી લાગી. પકડા, પકડે, અને મારે, મારો'ની બૂમે પડી રહી. અંગરક્ષકોએ જબરી ટક્કર લીધી, સુરંગને સાંકડે માર્ગ પણ ઠીક સહાયભૂત બન્યા. એથી શત્રુનું જોર વધુ હોવા છતાં, એને. આગળ વધવાનો પ્રયાસ કારગત ન નીવડ્યો. ત્યાં તો નાયક તરીકેના સ્વાંગધારી એક પડછંદ વ્યક્તિએ તાકીને બાણ છોડયું તે આપના અંગરક્ષકની છાતી વીંધી સેંસરું નીકળી જઈ ભેંય પર પડયું. એ સાથે જ બત્રાશે અંગરક્ષકે ઢગલો થઈ પડ્યા. હું તો આભો જ બની ગયો કે એકાએક આ શી કરામત થઈ! તરત જ બળપૂર્વક દોડ્યો. મને લાગ્યું કે હવે આવી બન્યું. મહારાજાને રથ હવે જરૂર સપડાઈ જવાને. કોઈ પણ જોખમે એ વાત આપસાહેબના કાને નાંખવાના એક માત્ર સંકલ્પથી મારી દોટ ચાલુ જ રહી અને સુરંગના પ્રવેશદ્વાર આગળ આવ્યો ત્યારે જ જરા શ્વાસ લેવા થેલ્યો. મારી પાછળ સૈન્યના માણસ આવી પહોંચવા જોઈએ એવી મારી ધારણા હતા પણ એવી કંઈ હીલચાલ દેખાણું નહીં. હું થડે પાછો ફરી તપાસું ત્યાં સુરંગનો ભાગ મડદાથી એવી રીતે ભરાયેલે જે કે જ્યાં
