________________
૧૮
હો કારક પતરુ કહેવાયા, દયા—દ્યાનની વિશેષ
હાવાથી અહિં સાધ પ્રવૃત્તિને કારણે દયાધમ કરીકે વિખ્યાત થયા અને વીતરાગદેવની પૂજાને કારણે વીતરાગધર્મનુ બિરુદ પામ્યા.
જૈન ધર્મ” જ્ઞેય, હેય અને ઉપાદેયના વિવેકવાળી અતિ ઉચ્ચ કોટિના તત્ત્વજ્ઞાનની પ્રરૂપણા કરી છે તા ચેગ અને મત્રને લગતી અનેક પ્રકારની આરાધનાએ પણ ખતાવી છે કે જેનું અનુસરણ કરવાથી મનુષ્ય પરમા તથા વ્યવહાર અનેની સિદ્ધિ કરી શકે છે. વિશેષમાં તેણે સાહિત્ય, સ્થાપત્ય, શિલ્પ, વૈદક, જ્યોતિષ, નિમિત્તશાસ્ત્ર વગેરેમાં જે ફાળેા આપ્યા છે, તે નોંધપાત્ર છે અને ભારતીય સ’સ્કૃતિને ઘણું ગૌરવ આપે એવા છે; તેથી જ અમે જૈન ધર્મને વિશ્વના એક શ્રેષ્ઠ ધમ માનીએ છીએ અને તેનુ અધ્યયન-અધ્યાપન તથા તેની આરાધના કરવામાં જીવનની કૃતાતા લેખીએ છીએ.
ભારતના એક સમર્થ પડિત મહામહે।પાધ્યાય ડા, સતીશચંદ્ર વિદ્યાભૂષણે કહ્યું છે કે—
'If India stands unique in the world for the Spiritual and Philosophical developements, no one will deny that the credit belongs to the Jains no less than to the Brahmins and the Buddhists1'
1. Jain Gazette, 1914, P. 35.