________________
-
~
-
~
હોંકાર અંગો વિશેષ જ્ઞાતવ્ય
~ “શ્રી ચન્દ્રપ્રભ અને સુવિધિનાથ તે અરિહંત, શ્રી પદ્મપ્રભ અને વાસુપૂજ્ય તે સિદ્ધ, શ્રી કષભદેવ, શ્રી અજિતનાથ, શ્રી સંભવનાથ, શ્રી અભિનંદન, શ્રી સુમતિનાથ, શ્રી સુપાર્શ્વનાથ, શ્રી શીતલનાથ, શ્રી શ્રેયાંસનાથ, શ્રી વિમલનાથ૯, શ્રી અનંતનાથ°, શ્રી ધર્મનાથ૧૧, શ્રી શાંતિનાથ, શ્રી કુંથુનાથ, શ્રી અરનાથ ૧૪, શ્રી નમિનાથ અને શ્રી મહાવીર સ્વામી ૬ એ સેળ તે આચાર્ય, શ્રી મલ્લિનાથ અને શ્રી પાર્શ્વનાથ તે ઉપાધ્યાય અને શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામી તથા અરિષ્ટનેમિ તે સાધુ, એમ સમજવું.
આ વગીકરણ પંચપરમેઠીના વર્ણ અનુસાર કરવામાં આવ્યું છે. અરિહન્તનો વર્ણ શ્વેત છે, સિદ્ધનો વર્ણ રક્ત છે, આચાર્યને વર્ણ પીત છે, ઉપાધ્યાયને વણ નીલ છે અને સાધુનો વર્ણ શ્યામ છે, એટલે તે તે વર્ણના તીર્થકરોની તેમાં ભાવના કરાય છે. सिद्धाक्षररेफाकृतिर्वागबीजं वश्यमुनि वदने वा । आज्ञाचक्रे वाऽरुणरोचि वश्यं तनोत्यथवा ॥ ३४६ ॥
સિદ્ધનો અક્ષર રેફની આકૃતિવાળો છે, એટલે કે “” એ વાબીજ છે. જેને વશ કરે હેય-પ્રભાવિત કરવો હોય, તેના મસ્તક પર, મુખ પર કે તેની બે ભ્રમરના વચ્ચેના ભાગમાં દષ્ટિ સ્થાપન કરીને તેનું ચિંતન કરવું, એટલે તે વશ થાય છે. અથવા તે “?” અક્ષરનું રક્તવણે ધ્યાન ધરતાં તે વશીકરણનું કામ
