________________
ગુરુ પાસેથી મંત્ર ગ્રહણ કરવામાં બીજી કેટલીક કાળજીએ તે રાખવાની હોય છે, પણ એક મુખ્ય વાત એ લક્ષ્યમાં રહેવી જોઈએ કે ગુરુને પ્રસન્ન કરીને મંત્ર મેળવવ-પણ પરાણે નહિ. ગુરુએ પ્રસન્નતાપૂર્વક આપેલ મંત્ર યથાર્થ ફળ આપે છે. બલાત્ લીધેલ મંત્ર ફળ પણ બલાત આપે છે. આ અંગેની એક વાત જાણવા જેવી છે.
રામકૃષ્ણ પરમહંસ એક મંત્ર ગણતા હતા. એ મંત્ર તેમને આગ હતો. કોઈને તેઓ તે કહેતા નહિ કે આપતા નહિ. તેમનો એક અનન્ય ભક્ત હતો. એ ભક્ત સામાન્ય ન હતો, પણ ઠીકઠીક ગણતા એક રાજ્યને સ્વામી હતા–રાજા હતા. વખત જતાં પરમહંસના કોઈ ચેલાએ રાજાને કહ્યું કે તમે સ્વામીજી પાસે તેઓ જે મંત્ર ગણે છે–તેની માગણી કરે. રાજાએ માગણી કરી. હસીને પરમહંસે કહ્યું કે ભાઈ ! તારે એ ઉપગી નથી. સામાન્ય રીતે માનવસ્વભાવ આવા પ્રસંગે આગ્રહ પર ચડી જાય છે. પરમહંસ જે મંત્ર ગણતા હતા, તે મંત્ર બીજા પાસેથી ઘણા પ્રયત્ન રાજાએ મેળવ્યું અને તેને જાપ કરવાનું શરૂ કરી દીધું. સ્વામીજીને એ વાતની ખબર પડી. અવસરે રાજાને ગ્ય બેધપાઠ આપવાનું તેમણે વિચાર્યું. સ્વામીજી અવાર-નવાર રાજાને આવાસે જતાઆવતા. ત્યાં તેમને ખૂબ ચગ્ય વિવેક જળવાતે. એક પ્રસંગે તેઓ રાજાને ત્યાં ગયા. ત્યાં આત્મીય થોડા