________________
૨૮૨
હી કારકલ્પતરુ
મહાદેવીઓ કે જેની આ જગતમાં યોગિનીઓ તરીકે ઘણી ખ્યાતિ છે અને જેની સાધના માટે મંત્રારાધકે સદા ઈંતેજાર રહે છે, તે ચોસઠ યોગિનીઓ શક્તિરૂપે આ માયાબીજમાં જ રહેલી છે, એટલે તેની આરાધના કરતાં એ બધી ગિનીઓની આરાધના થઈ જાય છે, એમ સમજવાનું છે. અન્ય શબ્દોમાં કહીએ તો જેણે માયાબીજને સિદ્ધ કર્યું છે, તેને યોગિનીઓ વગેરેને સિદ્ધ કરવાની જરૂર રહેતી નથી, કારણ કે તેની સિદ્ધિથી જે જે કાર્યો કરી શકાય છે, તે બધાં જ કાર્યો માયાબીજની સિદ્ધિથી કરી શકાય છે.
ચોસઠ યોગિનીઓને વશ કરવા માટેનાં વિધિ-વિધાને ગિનીહદય વગેરે તંત્રમાં જણાવેલાં છે.
વિશેષમાં કહે છે? एवं विधानमात्रेण, सर्वास्तुष्यन्ति देवताः। सुज्ञेयो योगिनां मुख्यो, नृपतुल्यो नरो भवेत् ॥२२॥
“આ પ્રકારના વિધાનમાત્રથી સર્વે દેવતાઓ પ્રસન્ન થાય છે, તેથી આરાધક ખ્યાતિમાન થાય છે, યોગીઓમાં પ્રધાન બને છે અને રાજા સમાન ઐશ્વર્યવાળા થાય છે.”
આ પ્રકારે માત્ર માયાબીજ હોંકારની આરાધના કરવાથી સર્વે દેવતાઓ પ્રસન્ન થાય છે, કારણ કે તે બધાને એની અંદર જ વાસ છે. અહીં એટલું સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે મનુષ્યની સામે બે માર્ગો પડેલા છે : એક યેગમાર્ગ અને બીજે ભેગમાર્ગ. તેમાં ગમાર્ગે આગળ વધવું હોય તે આ પ્રકારને આરાધક યોગમાર્ગે આગળ
