________________
હીં કારક૯પતરુ
પણ એ પંચભૂતનું જ બનેલું છે. જે આ પંચભૂતની શુદ્ધિ થાય તે પૂજા, જપ, ધ્યાન વગેરે કિયાઓ સારી રીતે થઈ શકે છે અને ઈષ્ટ મંત્રની આરાધના સફળ થાય છે. આ પાંચ ભૂત હી કારમાં સમાયેલા છે, તે આ રીતે
હી કારના વેતવણીય નાદમાં જલભૂતની સ્થાપના છે, કારણ કે તેને રંગ શ્વેત છે.
હી કારના શ્યામવણીય બિંદુમાં આકાશભૂતની સ્થાપના છે, કારણ કે તેને રંગ શ્યામ છે.
હોંકારની રક્તવણય કલામાં અગ્નિભૂતની સ્થાપના છે, કારણ કે તેને રંગ રક્ત છે.
હોંકારના નીલવર્ણય કારમાં વાયુભૂતની સ્થાપના છે, કારણ કે તેને રંગ નીલ છે અને હોંકારના સુવર્ણ વણીય દૂકારમાં પૃથ્વીભૂતની સ્થાપના છે, કારણકે તેને તેને વર્ણ સુવર્ણ જે અર્થાત્ પીળે છે.
લેકનું પાલન અર્થાત્ રક્ષણ કરનાર દેવોને લોકપાલ કહેવાય છે. તે અહીં સેમ, યમ, વરુણ અને વૈશ્રવણ
એટલે કુબેર જાણવા, કે જે ઈન્દ્રના સામ્રાજ્યની ચાર દિશાનું રક્ષણ કરે છે. હોંકારની મંગલમૂર્તિમાં આ ચારેય લોકપાલ અધિષ્ઠિત છે.
સૂર્ય–ચંદ્ર આદિ રહે એટલે (૧) સૂર્ય, (૨) ચંદ્ર, (૩) મંગલ, (૪) બુધ, (૫) બૃહસ્પતિ (ગુરુ), (૬) શુક, (૭)