________________
હોંકારકલ્પતરુ
મંત્રારાધકનું એક લક્ષણ છે. અહીં ગુણ શબ્દથી સત્ય, પ્રામાણિકતા, વચનપાલન, ઉદારતા, સૌજન્ય આદિ ગુણ સમજવા. આ પ્રકારના ગુણે ધારણ કરીને જે ગંભીર બને છે, તેનું ચારિત્ર ઉત્તમ પ્રકારનું થાય છે અને તેની આકર્ષણશક્તિ વધે છે. જ્યારે છીછરે મનુષ્ય ગમે ત્યારે તેવું બેલે છે અને પિતાની અલ્પમાત્ર શક્તિનું મોટું પ્રદર્શન કરવા તત્પર રહે છે. તેનાથી ચારિત્રમાં ન્યૂનતા આવે છે અને આકર્ષણશક્તિ ઘણું જ ઘટી જાય છે.
જે જરૂર જેટલું જ બોલે છે અને બાકીના સમયમાં મૌન ધારણ કરે છે, તે મૌની કહેવાય છે. મૌન શક્તિસંચયમાં ઘણે અગત્યનો ભાગ ભજવે છે, તેથી આરાધકેએ મૌનનું યથાશક્તિ આલંબન લેવાનું છે. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે એકાંત, મૌન અને ઉપવાસથી પિતાની સાધનાને સફલ બનાવી હતી. અન્ય આરાધકે માટે પણ આ જ માર્ગ સુવિહિત છે.
મંત્રારાધક મહા અભિમાની હોવો જોઈએ, એને અર્થ એ છે કે તે પિતાને દીન-હીન માને નહિ, પણ અનંત શક્તિને ભંડાર માને અને એ રીતે પિતાની આરાધના આગળ વધારે.
गुरुजनहितोपदेशो गततन्द्रो निद्रया परित्यक्तः । परिमितभोजनशीलः स स्यादाराधको देव्याः ।। ગુરુજને એ કહેલે ઉપદેશ માનનાર, આળસ રહિત,
