________________
૨૦૮
જગતશાહ
ગ્રાહકોને મતભેદ ગયે, ને મારે માથે મારો વટ રહ્યો. આરબનેય વટ રહ્યો કે એ પથરે સીદીને ના મળે; અને સીદીને પણ વટ રહ્યો કે એ પથરો આરબને ના મળે; અને મારે પણ વટ રહ્યો કે પારકી આશાને સદાકાળ પથરાની જેમ જ ગણીને હું ચાલું છું!”
રાસ્ત છે, છોકરા, તારી વાત બિલકુલ રાસ્ત છે ! તું જેતે દહાડે સાચે સેદાગર થઈશ–જા, આ બુઢ્ઢાને બોલ છે. હવે તારી ઈચ્છા હોય તે તારા પિતાના નામ ઉપર હું સદે લખીશ !'
વાત બજારમાં ઠીકઠીક ચર્ચાઈ. બે મશહૂર સોદાગરે એક મામૂલી પથરા માટે લાખ લાખ દીનાર સુધી ખુવાર થવા બેઠ; ત્યારે શાવકની પેઢીએ એ બેય ગ્રાહકોને ખુવાર થતા વારવા એ પથરો એક વહાણિયા વહાણવટીએ નાખુદાને એના વહાણના નીરમમાં વાપરવા આપી દીધે. ત્રણેય સોદાગરોની વટની વાહ વાહ બેલાઈ રહી !
રાતે સીદીએ જગડૂને કહ્યું: “આજ આખે દિવસ આ પથરાની વાત સિવાય બજારમાં મેં બીજું કાંઈ સાંભળ્યું નથી. મારે એ પથરે. જેવો છે. છે કેક એ?”
“એ પથરાને મારે તે વહાણમાં નીરમ તરીકે રાખવો છે—મારું આ વહાણ જ્યાં સુધી ટકી રહે, ત્યાં સુધી આપની મહેમાનદારીની મેંઘી ને મીઠી યાદ તરીકે.'
મને જરા બતાવ તે ખરા ' દૂદે માથે પથરો ઉપાડી લાવ્યો.
એરંડાએ કચવાટથી કહ્યું : “લ્યો, જુઓ સોદાગર ! પથરા ન જોયા હોય તે જોઈ લ્ય—છે ને અમારા ભાઈબંધના માથા જેવો ! અવસર ચૂકે એને આવા પથરા જ સાંપડે ને !”
સીદીએ પથરા સામે જોયું, ધ્યાનથી જોયું, વધારે ધ્યાનથી જોવાને કેડિયું મંગાવ્યું, ફરી ફરીને ધ્યાનથી જોયું. પછી એણે કહ્યું : છોકરા! આ તું નથી રળતા, પણ તારું તકદીર રળે છે!”
એટલે ?”
