________________
6IિTOGI
પ્રકરણ ત્રેવીસમું
આવશ્યક ગુણે ૧-પ્રાસ્તાવિક
ઉપાસકમાં જે ગુણે આવશ્યક છે, એટલે કે અવશ્ય હોવા જોઈએ, તેનું વિવેચન પ્રસ્તુત પ્રકરણમાં કરવામાં આવ્યું છે. આવશ્યક ગુણોને સામાન્ય રીતે લક્ષણ કહેવામાં આવે છે, એટલે આ વિવેચન ઉપાસકનાં લક્ષણેને અનુલક્ષીને છે, એમ કહીએ તે પણ ચાલે. વળી કઈ પણ વ્યક્તિની ક્રિયા પરત્વેનો ગ્યતા તેનાં લક્ષણે પરથી જ અંકાય છે, એટલે આ વિવેચનને ગ્યતાનું એક પ્રકારનું ધારણ સમજીએ તે અનુચિત નથી.
અહીં એટલી સ્પષ્ટતા કરવી જરૂરી છે કે ઉપાસનાની વિચારણામાં ઉપાસકની વિચારણા આવી જાય એ સ્વાભાવિક છે, કારણ કે ઉપાસના ઉપાસક વડે કરાય છે, પરંતુ એ વિચારણાને પર્યાપ્ત સમજીએ તે ઉપાસક અંગે જે બીજું ખાસ વિચારવા જેવું છે, એ રહી જાય અને ઉપાસના તંત્રને ત્રિમુખી ચૂત ખંડિત થાય; એટલે ખાસ ઉપાસકખંડની ચેજના કરવામાં આવી છે અને તેમાં ઉપાસક અંગે જે વકતવ્ય અવશિષ્ટ હતું, તે ત્રણ પ્રકારના માધ્યમ દ્વારા રજૂ કરી દેવાયું છે.
