________________
૩૭ર
[ જિનપાસના
યથાશક્તિ આચરણ કરવું. અનશન, ઊદરિકા, વૃત્તિસંક્ષેપ, રસત્યાગ, કાયકલેશ અને સંલીનતા એ બાહ્ય તપના છ પ્રકારે છે અને પ્રાયશ્ચિત, વિનય, વયાવૃત્ય, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને વ્યુત્સર્ગ એ અત્યંતર તપના છે પ્રકારો છે. આ બારે પ્રકારનું યથાશક્તિ આચરણ કરવાથી ભાવની વિશુદ્ધિ થાય છે.
(૩) ઉચિતવેશભુષા–જાતિ, ધ, અવસ્થા, અધિકાર વગેરે લક્ષમાં રાખીને મર્યાદાવાળે વેશ ધારણ કરે, પણ મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરીને ગમે તે ઉદ્ભટવેશ ધારણ કરે નહિ. પરંતુ આજે તે સમાજની હવા જ બદલાઈ ગઈ છે અને વેશભૂષામાં સીનેમાના નટ-નટીઓનું આંધળું અનુકરણ કરતાં જરાય સંકોચ અનુભવાતે નથી. વધારે ખેદની વાત તે એ છે કે તીર્થયાત્રાઓમાં પણ આવી મર્યાદાહીન નિર્લજજ વેશભૂષાનાં દર્શન થાય છે. આપણે ક્યાં આવ્યા છીએ અને શું કરવા આવ્યા છીએ, એને વિચાર જ હૃદયને સ્પર્શતા નથી અને કદાચ સ્પર્શતે હોય તો પણ અધિક રૂપાળા દેખાવાની લાલસા છૂટતી નથી. પદ્ગલિક રૂપ અસાર છે, તુચ્છ છે, ક્ષણિક છે, એ વાત મનમાં બરાબર ન ઠસવાનું આ પરિણામ છે, માટે તેને ઉપગ રાખવે.
(૪) ગીત-વાજિંત્ર–ભક્તિભાવથી ગવાતાં ગીત અને વગાડવામાં આવતાં વાજિંત્રોનો સમાવેશ અગ્રપૂજામાં થાય છે, એટલે યાત્રિકોએ તેને યથાશક્તિ લાભ લેવા માટે