________________
ર૬૦
=
[ જિનપાસના પૂરી થઈ ગણાય છે અને તેને જ વાસ્તવિક શુદ્ધિ કહેવામાં આવે છે.
અંગશુદ્ધિ અને વસ્ત્રશુદ્ધિ એ બાહ્યશુદ્ધિ છે. તે એટલા માટે જ કરવામાં આવે છે કે મન:શુદ્ધિમાં ઉપકારક થાય. હવે જે મનઃશુદ્ધિ જ ન કરીએ તે એ બંને શુદ્ધિઓ નિરર્થક ઠરે, માટે મનને શુદ્ધ કરવા તરફ પૂરેપૂરું લક્ષ આપવું ઘટે છે. અંગ પર પૂજાનાં વસ્ત્રો ધારણ કરીએ અને મનમાં સંસાર-વ્યવહારની ગડમથલ ચાલતી હેય, એ એક પ્રકારની વિસંવાદી સ્થિતિ છે, એને ચલાવી લઈ શકાય જ નહિ. વેશ લઈએ તે પૂરેપૂરો ભજવ” એવી લેકે ક્તિ છે, તે અનુસાર પૂજાનાં વ પહેર્યા, એટલે પૂજાને ચગ્ય વિચારો જ કરવા ઘટે, પણ તેથી વિરુદ્ધ કોઈ પણ વિચારો કરવા ઘટે નહિ.
વીતરાગ એવા શ્રી જિનેશ્વરદેવની પૂજા કરવાને મૂળ હેતુ તો એ છે કે તેમના જેવા પવિત્ર થવું, તેમના જેવા સંયમી થવું, તેમના જેવા ચારિત્રશીલ થઈને આત્મકલ્યાણ સાધવું અને વીતરાગપદે પહોંચવું એટલે તેમના પૂજનસમયે મનને મલિન કરનારા સર્વ વિચારે છેડી દેવા જોઈએ અને ચિત્તવૃત્તિઓને પૂજન પ્રત્યેજ કેન્દ્રિત કરવી જોઈએ.
કેટલાક કહે છે કે આ બધું સમજીએ છીએ ખરા, પણ મર્કટ જેવું મન ઠેકાણે રહેતું નથી. ખાસ કરીને પૂજા-પાઠ કરવા બેસીએ છીએ, ત્યારે દુનિયાભરના વિચારે