________________
પહેલો અધિકાર
ઘનિર્યુક્તિ જિન શાસનનું સૌથી મહત્વનું અંગ સમ્યગૃત છે. આ કૃતના ચાર વિભાગ અનુગ=વ્યાખ્યાન કરવામાં આવ્યા છે. દેવ્યાનુગ-ગણિતાનુ-ચરણકરણનુગ અને ધર્મકથાનુગ.
જવાદિ છ દવ્યની વિચારણુ દવ્યાનુગમાં વિચારવામાં આવી છે. ત્રણ લેકના પદાર્થના ગણિતની વિચારણું ગણિતાનુયેગમાં આવે છે. ચારિત્રજીવન અંગેની વિચારણા ચરણકરણનુયોગમાં આવે છે. અને ચારિત્રજીવનની આરાધના અને વિરાધનાને ફળોને જણાવતી કથાઓ દ્વારા જીવને સન્માર્ગે પ્રેરતી વાતે ધર્મકથાનુગમાં આવે છે.
આ ચારે અનુગને અનુક્રમે રનની–સુવર્ણની–લેખ ડની અને ચાંદીની ખાણની ઉપમા આપવામાં આવી છે. આમાં ચરણકરણાનુગ ભલે લેખંડની ખાણ બરોબર છે. પરંતુ એ વાત પણ તેની સાથે જ નકકી થાય છે કે સેનું-ચાંદી કે ન ગમે તેટલાં મહાન હોય તે પણ લોખંડ તે બધા કરતાં વધુ મહાન છે. કેમકે રત્ન વગેરેમાંથી ઘાટ-ઘડામણ લેખંડ વિના થઈ શકતું નથી. આ ઉપમા આપીને શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિઓએ ચાર અનુગમાં સૌથી મહત્વને ચરણકરણનુગ કહ્યો છે.
