________________
મુનિજીવનની બાળપોથી–૫
૧૮૧
ક્ષેત્ર–પરીક્ષા કર્યા પછીની વિધિ
ગુરુની પાસે પાછા આવતી વખતે, બીજા જ રસ્તેથી પાછા આવવું જેથી કદાચ વધુ સારું નવું ક્ષેત્ર પણ જોવા મળે. જલદી પહોંચવા માટે સત્રાર્થ પરિસી કરવી નહીં. આચાર્ય પાસે આવીને ઈરિયાવહી પડિક્કમને લાગેલા અતિચાર આદિનું આલેચન વગેરે કરીને આચાર્યની પાસે પિતે જોયેલા ક્ષેત્રના ગુણે અને અવગુણે રજૂ કરવા.
આચાર્ય તે રાત્રિએ બધા સાધુઓને ભેગા કરીને, બધા ક્ષેત્રોની વાત રજૂ કરે. બધાને અભિપ્રાય લે અને પછી તેની ઉપર વિચાર કરીને પિતાને ગ્ય લાગે તે ક્ષેત્ર તરફ પોતે વિહાર કરે અને અન્ય ટુકડીઓને વિહાર કરાવે. સવારે વિહાર કરતી વખતે શય્યાતરને જણાવે. જો તેમ ન કરે તે કદાચ શય્યાતર અધર્મ પણ પામી જાય અને ફરીથી ભવિષ્યમાં કોઈ સાધુને વસતિ આપે નહીં. એટલું જ નહીં પણ આચાર્યના વિહાર બાદ તેમના વિહાર આદિ અંગે પૂછવા આવેલા ભકતને ગુસ્સાથી કહે કે, આચાર્ય કયાં ગયા છે ? તે હું જાણતા નથી. આમ થવાથી તે ભકતે પણ અધર્મ પામવાની શક્યતા ઊભી થાય.
જે દૂર દેશ તરફ વિહાર કરવાનું હોય તે પાત્રા પડિલેહણ કર્યા વિના વહેલા પણ નીકળી શકાય. અન્યથા સૂત્રાર્થ પિરિસી કરીને વિહાર કરે. વિહારમાં બાળ-વૃદ્ધો વગેરેને તેમની શક્તિ મુજબ ઉપાધિ ઉપાડવા દેવી. તેમની બાકીની ઉપધિ સમર્થ તરુણ સાધુઓએ ઉપાડી લેવી.
