________________
૧૨૬
મુનિજીવનની બાળપોથી-૫
(૧૨) અંધકરણી તે વસ્ત્ર ચાર હાથની લંબાઈ અને પહોળાઈવાળું સમરસ હોય છે. તેને કુમ્ભકરણી પણ કહે છે. જેને અમુક રીતે પહેરવાથી રૂપવતીનું પણ શરીર બેડેળ દેખાતું હોય છે.
અહીં સુધી જિનકલ્પના બાર, સ્થવિરક૯પી સાધુના ચીદ અને સાધ્વીના પચ્ચીસ ઉપકરણેની ગણના થઈ. હવે તે એઘ ઉપધિનું પ્રમાણ જાણીએ.
ઘઉપધિનું પ્રમાણુ–પ્રમાણુ (૧) પાત્ર તેના પરિધિ ત્રણ વેંત ચાર આંગળ હેવી જોઈએ. અને એક વેંત પહોળું હોવું જોઈએ, તે તે મધ્યમ પાત્ર કહેવાય. દરેક સાધુ પોતપોતાના આહાર અનુસાર આથી નાનું કે મોટું પણું પાત્ર રાખી શકે. પરંતુ વૈયાવચ્ચ કરનાર સાધુને એક મેટું પાત્ર ગુરુ આપે છે તે તે નંદીપાત્ર કહેવાય છે, જે ઔપગ્રહીક ઉપાધિમાં ગણાય છે. આ નદી પાત્ર મોટા સમુદાયના વહેરવા નક– બેલા સાધુને કેઈ સમૃદ્ધ શ્રાવક વિશિષ્ટ ભિક્ષા આપે ત્યારે ઉપયોગમાં આવે છે. અથવા કેઈ સંકટ સમયે દૂરના ઘરમાં ભિક્ષા માટે નહિ જઈ શકવાથી નજીકનાં ઘરની વધુ ભિક્ષા એકી સાથે લેવા માટે પણ નંદીપાત્રને ઉપયોગ થાય છે. વળી બાળ, વૃદ્ધ, ગલાન, નવદીક્ષિત, પ્રાદુર્ણક, ગુરુ, અસહિષ્ણુ વગેરે માટેની ભિક્ષા અર્થે પણ નંદીપાત્રને ઉપયોગ થાય છે.
(૨) ઝોળી (પાત્રબંધ) જેના છેડાને ગાંઠ વાળતા જેના ખૂણે ચાર આંગળ વધે એટલા પ્રમાણની ઝોળી જોઈએ.
