________________
ખંડ ૩ | ઢાળ ૧૭
૨૩૧
રુધિરે તે ખરડી, સખી ગેહે તે જાય, સખી આગળ સઘળી, વાત કરે સા બનાય. ૧૧ यतः-अन्यथा चिंतितं कार्यं, देवेन कृत्यमन्यथा;
वर्षति जलदा शैले, जलमन्यत्र गच्छति. १ ભાવાર્થ-આપણે વિચારેલું કાર્ય દેવ અર્થાત્ પ્રારબ્ધ અન્યથા કરે છે, જેમકે વરસાદ તો પર્વત પર પડે છે પણ પાણી અન્યત્ર જતું રહે છે; અર્થાત્ પર્વતને કંઈ કામ આવતું નથી.
તવ સખી એમ ભાખે, જબ લગે સૂર ન ઊગે, તબ લગે પતિ પાસે, જા તું થઈ નિશુગ, ગુરુતર શબ્દ શું, તેહને તેડણ કાજ, તસ પૂઠે તસ્કર આવે, જિહાં ન ઉગે દિનરાજ. ૧૨ એમ સખીનાં વયણથી, પતિ પાસે જવ જાય, તવ રોવા લાગી, કુટુંબ મળ્યું સવિ આય, રે નિર્લજ નિષ્ફર, અરે કુકર્મના કારી, નિરપરાઘ પુત્રીને, કિમ નાસિકા અપહારી. ૧૩ નિસુણી જામાતા, ચિંતે એ શું અંગ,
અણચિંતિત આવી, લાગું પાપ પ્રસંગ, यतः-न विश्वसेन्नृपे शूद्रे, कृष्णे चैव न ब्राह्मणे;
न विश्वसेत् कृष्णसर्प, काये नैव च विश्वसेत्. १ मद्यपाः किं न जल्पंति, किं न भक्ष्यन्ति वायसाः कवयः किं न बुध्यंति, किं न कुर्वंति पांसुलाः २ ભાવાર્થ-(૧) રાજામાં, શૂદ્રમાં, કળા બ્રાહ્મણમાં, કાળા સર્પમાં અને શરીરમાં વિશ્વાસ કરવો નહીં. (૨) મદ્યપાની શું નથી બંકતા? કાગડા શું ભક્ષણ નથી કરતા? કવિઓ શું નથી જાણતા? પાંસુલા સ્ત્રી શું નથી કરતી? અર્થાત્ એ સર્વ કરે છે.
એમ સહુ મળીને, કીધો જમાય અન્યાય,
અનુક્રમે નૃપ આગળ, કહ્યો પ્રભાતે ઘાય. ૧૪ यतः-दुर्बलानामनाथानां बालवृद्धतपस्विनां ।
अन्यायपरिभूतानां सर्वेषां पार्थिवो गतिः ॥१॥
