________________
પ્રિય મિત્ર નામના ચક્રવતી થવાના લેખ પણ મરિચિના લલાટે લખાયેલા છે !
પટ નંબર : ૪
દેશના પૂરી થઈ. ભરત-મહારાજાનું દિલ, મરિચિમાં છુપાયેલા ભવિષ્યના મહાવીરને વંદના કરવા તલપી રહ્યું હતું. મરિચિની પાસે આવીને, વંદના કરતા એઓ બોલ્યા :
“મરિચી! તમે સંન્યાસી છો, ભગવો તમારે વેશ છે. ભારતના પ્રથમ ચકવતી–પિતાના તમે સંન્યસ્ત સંતાન છે–એથી નહિ. પણ તમે ચોવીસમાં તીર્થ પતિ મહાવીર થવાના છે. એથી હું તમને વંદના કરૂં છું. ત્રિપૃષ્ઠ-વાસુદેવ અને પ્રિય મિત્ર ચકવતી પશું તમારા ચરણમાં રઝળવાનું છે. પણ મારી વંદના તો તમારામાં છુપાયેલા મહાવીરને જ છે. '
ભરત વિદાય થયા. મરિચિ, ભાવિની અદ્ધિના ક૯૫નાદનને પણ પચાવી ન શક્યા. એમના હૈયામાં ગર્વભય બેલ ઘૂમરવા માંડયા : હું વાસુદેવ ! હું ચક્રવતી !! હુ તીર્થ કર ! ! !
મરિચિ ઊભો થઈ ગયો આનંદની ચપટીઓ અને હર્ષને વ્યકત કરતું ગર્વ-નૃત્ય કરતા એ બોલ્યો : “આ ડહું વાસુદેવાના” વાસુદેવામાં હું પહેલે ! “ પિતા મે ચકવતીનાં”—ચક્રવતીઓમાં મારા પિતા પહેલાં ! “પિતામહ જિનેન્દ્રાણ” તીર્થકરોમાં મારા પિતામહ બાષભદેવ પહેલાં ! “મમાહો ! ઉત્તમ કુલમ્” અહો ! મારૂં કુળ કેવું ઉત્તમ !
આ ગર્વ-નૃત્યમાં મરિચિ ભૂલ્ય. કુળને મદ કરવાથી એણે નીચગોત્ર નામ-કર્મ બાંધ્યું.
વર્ષો વીત્યા. ભગવાન શ્રી ઋષભદેવનું નિર્વાણ થઈ ગયું. હવે મરિચિ માટે સ્વતંત્ર-વિચરણને માર્ગ ખુલ્લું હતું. પણ એનામાં રહેલી વિચાર-શ્રદ્ધાએ એને ભ. અષભદેવના સાધુ–સંઘ સાથે