________________
[૨૦] અજાણ હતો. પોતાના પિતાની આ પ્રવૃત્તિથી એને ગુસ્સો ચડ્યો. સંગીતની ભવ્ય-સુરાવલિઓના કેવા આલાપ અધવચ્ચેથી જ મૂકી દેવા પડ્યા હતા ! એની કોધરેખાઓ જોઈને મંત્રીએ એને દૂતનું વ્યક્તિત્વ ને રાજ્યની ફરજ સમજાવી. એ વધુ ખીજાય અને મનેમન બે : સ્વામી-સેવકના આ વળી કેવા સંબંધ! તાતી તલવાર તાણી જાણે એ સ્વામી ! સ્વામીના ઈઝર કંઈ જન્મતાની સ થે કપાળમાં કોતરાતા નથી.
એ દિવસનો નાચગાનનો મુજરો તે અધૂરો જ રહ્યો. બે દિવસ પછી ચંડવેગે પોતનપુરની વિદાય લીધી. ત્રિપૃષ્ઠનું તપેલું લોહી હજી ઠર્યું ન હતું. રંગના ભંગમાંથી ઊભા થયેલા વેરની વસૂલાત માટેના ખુન્નસને એક તક મળી ગઈ. પિતાને અજાણ રાખીને, છેડા સુભટે સાથે એણે ચંડવેગને આંતર્યો અને પડકાર્યો :
કરે ! દૂત ! રંગમાં ભંગ પાડનાર એ પાપીએક સામા ય સ્વજન પણ બત-ખબર મેકલાને પછી જ આવે છે. તું અણધાર્યો આવ્યો ને અમારું સ્વય-સંગીત લૂંટાઈ ગયું. લે, લેતો જ એનો બદલો !'
ને ત્રિપૃષ્ઠ વમુઠ્ઠી ઉગામીને દૂતને મારવા ધો. દૂતના સો વરસ પૂરા થઈ જાય, એવી એ પળે અચલ આગળ આવ્યા. એણે નીતિએ નિરૂપેલી, દૂત તરફ જવાની અમીદ્રષ્ટિ સમજાવીને ત્રિપૃષ્ઠને શાંત કર્યો. પણ વેરની વસૂલાત વિના શતિ કેવી? એની આજ્ઞાથી દૂતને આખો કાફ લૂંટી લેવામાં આવ્યા. ચંડવેગ વિલે મેં, પહેરેલે કપડે આગળ વધે.
લૂંટના આ સમાચારથી પ્રજાપતિએ ઘણું એ અનુભવ્યું. આ ભૂલ ભયંકર હતી. અશ્વગ્રીવની ઉઘાડે છોગ થયેલી અવગણનાનું જ બીજુ રૂપ હતું, દૂતની અવજ્ઞા !
સમાચાર અધિગ્રીવ મળ્યા. પિતાના દૂતની અવામાં
