________________
૨૪
શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર જીવન-દર્શન “હે સુજ્ઞ મંત્રીઓ ! હવે તે તમો કઈ એ વિશુદ્ધ-ઉપાય શોધી કાઢે, જેથી રાણી જીવતી રહે, સ્વકુળની મર્યાદા સચવાય અને હું પણ અપયશથી બચી જાઉં.”
રાજાની આજ્ઞા સાંભળીને મંત્રીઓએ પિતાની નિપુણ બુદ્ધિ વડે કાર્યતત્વને બરાબર નિશ્ચય કરી પિતાનું નિવેદન રજૂ કર્યું :
હે દેવ ! નજીક રાજા ઉચ્છખલ થઈ ને દેશને ઉપદ્રવ પમાડે છે.” એવા અર્થવાળો બનાવટી લેખ રાજ્યસભામાં તમને દૂત અર્પણ કરે. એ વાંચ્યા પછી આપે પ્રયાણ કરવાની અમને આજ્ઞા આપવી. આનાથી સામંત વર્ગ ક્ષેભ પામશે. અને આ વૃત્તાંતની જાણ થતાં જ કુમાર વિશ્વભૂતિ પુષ્પકરંડક ઉદ્યાન મૂકીને આવતે રહેશે. પછી વિશાખાનંદી કુમાર ઉદ્યાનકડા કરવા ત્યાં પ્રવેશ કરી શકશે.”
રાજાને આ પેજના પસંદ પડી. એટલે મંત્રીઓએ રાણીને આ જનાનું સ્વરૂપ સમજાવ્યું. હવે રાણીએ હર્ષ પામીને ભોજન કર્યું અને ક્રોધને ત્યાગ કર્યો.
બીજા દિવસે રાજ્યસભામાં બનાવટી લેખ રજૂ કરવામાં આવ્યું. રાજાએ આ કપટ લેખ વાંચી બનાવટી કે પ્રગટ કરતાં આજ્ઞા ફરમાવી :
અરે ! સેવકજને! સંગ્રામમાં સજજ થવાની ભેરી વગાડે, હાથી સજજ કરે, આયુધો ધારણ કરે, મારે જય હસ્તિ મને સુપ્રત કરે, જેથી હું પ્રયાણ કર્યું.”
રાજઆજ્ઞા સાંભળતાં જ બધે દોડાદોડ થઈ ગઈ. સામતે ક્ષોભ પામ્યા. સુભટ તૈયાર થઈ ગયા. બધા સેનાપતિઓ એકઠા થયા. રાજાએ પ્રયાણ કર્યું. આખુંય ભૂમંડળ આકુળવ્યાકુળ થઈ ગયું.
વિશ્વભૂતિ કુમારને આની જાણ થતાં જ તે ઉદ્યાનમાંથી બહાર નીકળ્યો. રાજા પાસે આવી, તેમના પગે પડીને હકીકત પૂછી. રાજાએ જવાબ આપે :
