________________
મસ્ય બીજું
શ્રેષ્ઠી ધનાવહ વિલેચન જે કુશળ વહેપારી હતો, એ વહેમીલે પણ હતે પેલી ચંદનની ડાળ જેવી નાજુક છેકરી ખરીદ્યા પછી એનામાં ભારે પરિવર્તન આવતું જતું હતું. જલનિધિના અતાગ ઊંડાણ જેવી પેલી છેકરીની નીલી નીલી આખે એના સ્મરણપટ પર કંઈ કંઈ ભાવ અંકિત કરી રહી હતી.
તે પેટની દીકરી સુનયનાને જોતેને વિચારમાં પડી જત!, અરે, પેલી ચંદના ને આ સુનયના, એમાં ફેર શું ? રૂપે-રંગે, ગુણે કઈ રીતે કઈ ઊતરતી છે? શા માટે એક ગુલામ? શા માટે એક પ્રતિષ્ઠિત? ગુલામને શું જીવ ન હોય? પેટનાં જણ્યાં ને પારકાં જગ્યામાં કેટલું અંતર! અને પછી એ મૂંઝવણમાં પડી જતા.
જે કે આવા વિચારે વિચનના વેપાર માટે આત્મઘાતક હતા, અને આ પહેલાં કદી એ એ વેવલે બને પણ હેતે. પણ પેલી નાની શી છોકરીની શાન્ત–પ્લાન મુખમુદ્રા એણે જોઈ ત્યારથી એને કંઈનું કંઈ થઈ ગયું હતું. એને લાગતું. સંસારની કરુણતા-ક્ષણભંગુરતા જાણે ત્યાં આવીને થીજી.
