________________
મરીને માળ લેવાની રીત : ૨૯૯ રહ્યાં છીએ. પણ બીજી જ પળે આ શૂરાઓએ મૃત્યુભયને દૂર કર્યો. પ્રભુ મહાવીરનાં અહિંસા અને પ્રેમને નાણું લેવાને નિરધાર કર્યો. સમષ્ટિના હિત માટે બેચાર વ્યક્તિના આપગ એ કઈ બડી મિસાત નહોતી.
રાજમહેલમાં પ્રવેશીને તેઓ રાજા પ્રદ્યોતની પાસે ચાલ્યાં ત્યારે તે સહનું રૂંવેરૂંવું એક વાર કંપી ઊડ્યું. હજારો સૈનિકે વચ્ચે ક્ષત્રિય એકલે ઝૂઝતાં ન ડરે, પણ આજની સ્થિતિ વિચિત્ર હતી! સામે ઘા વાળવાનું એકે શસ્ત્ર કે સાધન પાસે નહેતું; માત્ર પ્રેમભર્યા અંતરની ઢાલ આડી હતી.
મહારાજ પ્રદ્યોત સામે જ સિંહાસન પર વિરાજ્યા. હતા. એમના ચહેરા પર મીટ માંડી શકાય તેમ નહોતી. કાપો તે ત્યાં જ ઠરી જાય. પણ રાજા ઉદયને પહેલ કરી. એ આગળ વધ્યા ને તેમને નમસ્કાર કરતાં કહ્યું :
આપનો અપરાધી ઉપસ્થિત થયેલ છે. આપ મન ચાહે તે શિક્ષા કરી શકે છે.”
અવનિપતિથી સહસા સામે હાથ જોડાઈ ગયા, પણ મુખેથી કંઈ બેલી શકાયું નહિ. વાસવદત્તા આગળ વધી ને પગ પર મૂકી પડી : “પિતાજી, આ નમાયી પુત્રીને આશિષ નહીં આપો !”
અવનિપતિનો હાથ પુત્રીને માથે અચાનક રીતે મુકાઈ ગયો, પણ ભવાં તે ભયંકર રીતે ખેંચાઈ રહ્યાં. હમણું જ શું એમાંથી અગ્નિવર્ષા થશે ! આ વેળા મગધરાજ આગળ આવ્યા ને બોલ્યા :
અવનિપતિ, લાખેણ પળ કાં ગુમાવો? અમે મિત્રતા
