________________
વાસવદત્તા : ૨૨૩ વેચાયેલી દાસી હોય કે રાજમહાલમાં ઊછરેલી રાજકુમારી હેય ! સ્ત્રીના અવતારમાં બાલ્યાવસ્થામાં બાપ દીકરીને દાબમાં રાખતા હતે યુવાવસ્થામાં પતિને કરડે તૈયાર રહે, વૃદ્ધ અવસ્થામાં પણ પુત્ર માતા માટે ચિંતિત રહેતા. સ્ત્રીના શીલને પુરુષને કદી ભરોસો નહોતે, કારણ કે પુરુષેએ શીલ સર્વથા ખાયું હતું! સ્ત્રો પણ પિતાનું શીલ જાળવવા સ્વતંત્રતાના દ્વારને સદા ભીડેલું રાખતી. એમાં પણ સ્ત્રી જેમ ઉચ્ચ વર્ણની, ઉચ્ચ ઘરની, ઉચ્ચ રાજવંશની એમ એની આ મૂંઝવણમાં વધારે થતું. સૂર્યનું દર્શન પણ એને નસીબ નહોતું. કારાગાર જેવા અંતઃપુરો ને કર પંઢ ચેકીદારો એની આસપાસ અભેદ્ય દીવાલે રચતા. સ્ત્રીને સવતંત્ર જીવન જેવું જ કાંઈ નહોતું !
આ સવતંત્રતાનાં દ્વારને પહેલવહેલું ભગવાન મહાવીરે તેમણે દાસબજારમાં વેચાયેલી દીન-હીન ચંદનાને ઉદ્ધાર કર્યો અને એક દહાડો એને જ આગેવાન બનાવી સાવીસંઘ સ્થાપે. સ્ત્રી ઉપરના પુરુષના અનન્ત વર્ચસ્વને ત્યાં અંત આવ્ય, ભોતિક જીવન કરતાં આધ્યાત્મિક જીવન જીવવા ઇચ્છતી, વિલાસ કરતાં વેરાગ્યને પસંદ કરનારી, સ્વાથી પુત્રોના પાશમાં હિજરાયેલી, જુલ્મી પતિના હાથ નીચે હણાયેલી, લગ્ન જીવનની અનિછાવાળી અનેક સ્ત્રીએ આ મંડળમાં ભળી. કૌશાંબીની રાણી મૃગાવતી ને અવન્તિની રાષ્ટ્ર શિવાદેવીએ
જ્યારે એ સંઘનું અવલંબન લીધું ત્યારે તે એની સુકીર્તિ ચારે તરફ પ્રસરી ગઈ.
સ્ત્રી એ દિવસે આધ્યાત્મિક સ્વતંત્રતા મેળવી શકી. ત્યાં એને પતિને ત્રાસ, પિતાનો દાબ કે પુત્રનું એશિયાળાપણું
