________________
બળ અને બુદ્ધિનો ઝગડે : ૧૮૩ જેલમાં ય એની સલાહ લેવા આવે! રાજા પ્રોતની રાણ શિવાદેવીને એના પર પૂરો ભાવ! એક દહાડે કર્ણાટકને એક હત કંઈક સમશ્યા લઈને આવ્યો, અવતિને તે આવી બાબતમાં અભિમાન ! એણે અનેક વિદ્વાનો, બુદ્ધિમાનેને નેતર્યા, પણ કેઈ સમશ્યા બેલી ન શકયું!
એ વેળા રાજકેદી અભયકુમારે સમશ્યા ઉકેલી આપી. અવન્તિ શરમમાંથી બચી ગયું. એક વાર રાજાને પ્રિય હાથી ગાંડા થઈ ગયે. એને લડાઈ જેવું વાતાવરણ સર્જી ડાહ્યો કરી દીધું. રાજા પ્રદ્યોત ખુશી ખુશી થઈ ગયો, ને એક વચન માગવા કહ્યું. એણે કાં વખતે માગીશ.
રાણબા, અભયકુમાર છે મગધને યુવરાજ, પણ ગાદી નથી લેવાનો. એ તે સર્વસ્વ ત્યાગીને વહેલ માટે ભગવાન મહાવીરને પંથે પળવાને.
પણ અત્યારે ક્યાં છે એ?” રાણીએ પૂછ્યું.
એ ઉજજેનીમાં બેઠે લહેર કરે ! એણે તે પ્રતિજ્ઞા કરી છે, કે ભલે રાજા મને બેભાન કરી; છાનામાના ઉપાડી લાવ્યા. પણ હું તે રાજાને સાજા સારા, અવન્તિની બજાર વચ્ચેથી બંદીવાન બનાવીને લઈ જઈશ. અને તે જ મારું નામ અભયકુમાર !”
સહુ હસી પડ્યા. પણ રાણી મૃગાવતી તે ગંભીર રહ્યાં ને બોલ્યાં “અત્યારે હસવાને સમય નથી. કાળ માથે ગાજે છે ! રાજા પ્રદ્યોત હવે નિવૃત્ત થયે હશે. એને ત આ સમજે !”
સહુ ગંભીર બની ઐયા
