________________
૧૪૬ મય ગલાગલ
રુદ્રની ક્રીડાભૂમિ જેવી રાજધાની ભાસે છે. રાજા શતાનિક દિવસોથી મૌન છે. એને પોતે કરેલી ચંપાની લૂંટ યાદ આવે છે. ત્યાંના રાજા દધિવાહનને જે ક્રૂરતાથી માર્યો, એ સ્મૃતિમાં સજીવ થાય છે. ભર શેરીમાં ઘોડે બેસીને વિજેતાની છટાથી ઘૂમતાં ઘૂમતાં ત્યાંની પ્રજા પર ગુજરતા જુલમને જે હાસ્યથી નિહાળ્યા હતા. અરે, એવી જ અત્યાચારની પરંપરા જેવાને વખત આવી લાગે પ્રદ્યોત ભારે ક્રૂર છે. એ વિનાશમાં કંઈ બાકી નહિ રાખે.
રાજા શતાનિક કૌશાંબીને દુર્ગની દીવાલ પર ફરી રહ્યો. દૂર દૂર ઘુવડ ભારે ચિત્કાર કરી રહ્યો હતો. પાછલી રાતને ચંદ્ર રૂપેરી અજવાળાં ઢાળી રહ્યો હતે. છેડે દૂર રણભૂમિ દેખાતી હતી. નાના નાના ટેકરા જેવી સૈનિકોની લેશે પડી હતી. વૈશાખમાં કેસૂડે પૃથ્વી છવાઈ જાય તેમ બધે રક્તવણું આભા હતી. કેટલાક દેહમાંથી રક્તધારા હજી વહેતી હતી. એની આજુબાજુ માંસમજજાને કાદવ હતો, ને કપાયેલી ભુજા ને મસ્તકરૂપી મ એમાં તરતાં હતાં. કેટલાક અધમર્યા સૈનિકેની આછી ચીસે કાનને સ્પર્શતી હતી!
રાજા શતાનિક વ્યાકુળ બનતે ચાલ્યા. આકાશમાં પથરાયેલા તારાની જેમ ક્ષિતિજ રેખા સુધી રાજા પ્રદ્યોતના સૈન્યના તંબુઓ પથરાયેલા પડ્યા હતા. આ મહાકાળ રાજાને અને મહાસાગર સમી સેનાને કેમ થંભાવી શકાય?
મહારાજ શતાનિક જેમ વધુ વિચાર કરતા ગયા, તેમ વધુ વ્યગ્ર બનતા ચાલ્યા. તેઓ ગ ઉપરના એક આવાસમાં ગયા. ત્યાંના પહેરેગીરને હુકમ કર્યો કે, “મારે એકાંતની જરૂર છે. કોઈને મળવા માટે મોકલીશ નહિ!”
