________________
સબળ બળને ખાય : ૧૦૭
ચિતાર વેદનાભરી રીતે પાણીના અતલ ઊંડાણને નીરખી સહ્યો. એક તણખલું પહાડને તોડી પાડવાના મનસૂબા કરે, એક પક્ષી સમુદ્ર પી જવાની આકાંક્ષા કરે, કેટલું હાસ્યાસ્પદ! કોશાબીના ધણી પાસે કેટલું લાવલશ્કર! કેટલાં
કર-ચાકર ! કેટકેટલી શસ્ત્રસામગ્રી ! એની સામે-હાથીના ઝુંડની સામે-મગતરાની શી વિસાત! પણ આકાંક્ષાને પાર કઈ પામ્યું છે કે આ દુખી ચિતાર પામે !
તળાવનાં ઊંડાં આસમાની જળ ગૂંચળાં વળતાં જાણે એમાં હામાં હા પુરાવતાં લાગ્યાં. માળા તરફ જતાં પંખીઓ પણ સૂરમાં સૂર પુરાવતાં ભાસ્યાં. હવા પણ જાણે એમાં સંમતિ દર્શાવતી વહેવા લાગી. આથમતા સૂર્યનાં છેલ્લાં કિરણે પણ વિદાય લેતાં એ જ કહી રહ્યાં ભાસ્યાં: કેસરિયા કર, એ કમનસીબ ! વેર, વેર, વેર. ક્યા દઢ સંકલ્પને સિદ્ધિ નથી વરી ?
ધીરે ધીરે શીતળ બનતા જતા જળનાં ખૂબ ઊંડાણમાં ઊતરીને ભરાઈ રહેલી માછલીઓ હવે ઉપર આવીને રમવા લાગી હતી. સુંદર સ્ત્રીની આંખે જેવી, રૂપેરી–સોનેરી માછલીઓ, ચિત્રકાર બેઠે હતો ત્યાં સુધી, રમતી ગેલ કરતી આવી પહોંચી.
આ સુખી સ્વતંત્ર, નિદ્ધ રમતી માછલીઓને ચિતારે નીરખી રહ્યો. બીજે બધે જાણે આગ લાગી હોય એમ લેક આંધળા થઈને દેડયે જાય છે. જ્યારે અહીં કેવી શાન્તિ ! કેવી સરલતા ! અરે, આ સંસારમાં તે સર્વત્ર અશાન્તિ ને અશાનિત જ લાગ્યા કરે છે. જાણે
