________________
મહેમાન છે. એને ગુને ભયંકર છે. પૃથ્વી એનાથી ભરે મરે છે! ” રાજાજી, જે સેવકો સાથે સંક્ષેપમાં વાત કરવાની ટેવવ્રાળા હતા તે, આવાં લાંબાં વાક્યો પોતાની જાતને સંભળાવતા હતા, કે સેવકોને તે પ્રશ્ન હતે.
દ્વારપાળ શિર નમાવીને ચાલ્યા ગયા.
વત્સરાજના ધગધગતા કે પાનલમાં ફરી ભડકા ઊઠવા લાગ્યા. એમના ચિત્તનું તંત્ર ધડાકા કરતું વિચાર કરવા લાગ્યું:
છરી ભલે સોનાની હાય, પણ આખરે તો કરી જ ને! પેટ પડી લેહી જ કાઢવાની ! મૃગાવતી ભલે પદ્ધિની રહી, પટરાણું રહી, પણ આખરમાં સ્ત્રી તે ખરી ને! અને શાસ્ત્રમાં કહ્યું નથી ફાવતી મા રાત્રુ રૂપાળી સ્ત્રી ભરથારને શત્રુની ખોટ પૂરી પાડે ! કાલે શા માટે એ મને વિષ આપીને આ ચિતારા સાથે વેરવિહાર ન માણે? પુરાણીજી કહે છે, કે નારી પ્રત્યક્ષ રાક્ષસી !
નારી! ખરેખર, નારી નરકની ખાણુ! સારું છે, કે મારું અંતપુર વિશ્વાસુ કંચુકીઓથી રક્ષાયેલું છે. નહિ તો કેણ જાણે શું થાત? હું રાગાંધ એ વાત કેમ ભૂલી જાઉં છું, કે એક દહાડે આ રાણું મૃગાવતીએ જ મને કહ્યું હતું કે આ કંચુકીઓને ખસી કરવાની મના કરીએ તે? આ રીતે જોરજુલમથી એ લેકેને પુરુષત્વથી હીન કરવામાં શો લાભ? એમને સંસાર ઉજજડ કરી મૂકવાથી શું હાંસલ ' કહ્યું: “તે તો અંત:પુર વેશ્યાવાડા જેવાં જ બની જાય. આ કંઢ રોકીદારે જ એના સાચા ને નિર્દોષ
