________________
પાના પ૭ : ૮૩ સંતોષ માટે ૮૦૦ પુરુષ ન જોઈએ તો આ અનુપમ રૂપ-યૌવના મૃગાવતી, જેને આખો એક પણ પતિ ન હોય તેને, ખંડિતમંડિત-ટુકડા જેવા મારા જેવા – એકમાત્ર પતિથી કેમ સંતોષ થાય ?
અંકગણિતના આંકડાઓની આંટીઘૂંટીમાં રાજા પડી ગયો. સરવાળા-બાદબાકીના જડ અંકેથી સંસારના અંકેને એ નાણવા લાગ્યા. થોડા વખત પહેલાં બનેલી ને શાસ્ત્રીજીએ ભરસભામાં રસિક રીતે કહી સંભળાવેલી એક આવી ઘટના એના સ્મરણમાં ચડી આવી! મન-મરકટને નીસરણી મળી. એ ઘટનાની યાદને એ પંપાળી રહ્યો.
ક્ષણવારમાં મૃગાવતીની સુંદર છબી જાણે ફલક પરથી ભુંસાઈ ગઈ, અને નારીજીવનની એક અધમાધમ કથા એ ફલક પર અંકાતી રાજ નીરખી રહ્યો. મનના ઉધામાં અપૂર્વ હોય છે.
“ચંપાનગરીમાં એક બ્રાહ્મણ રહે! એને બે બાળકઃ એક દીકરે ને બીજી દીકરી! દીકરે દૂધની ખીર જે પણ દીકરી ખાટી છાશ જેવી ! જન્મી ત્યારથી રડતી છાની જ ન રહે કજિયા તે એવા કરે કે જેને પાર નહિ! બહુ હલરાવે તેય છાની ન રહે ! મા ને બાપને તે રાત-દહાડાના ઉજાગરા થાય. એ તે બિચારા એને હીંચાળીને, હાલરડાં ગાઈન, હલાવી–ફુલાવીને અડધાં થઈ ગયાં. પણ રડતી બંધ રહે એ બીજી ! ભારે વેરવણ!
ભાઈને એક દહાડે બહેનને ભળાવી માબાપ અનેક રાતની ઊંઘ કાઢવા બીજે જઈને સૂતાં. ભાઈ તે બેનને ખૂબ પંપાળે પણ છાની ન રહે! એમ કરતાં કરતાં એને હાથ
