________________
પ્રઅધકારીને સુઈનુદ્દીન કાણુ
ય
આ સાથે મુસ્લિમ
પણ આ વાત બરાબર બધએસતી આવે છે. વળી, ગુજરાત જીતવાના સકલ્પ તા અલ્તમશને તે ગાદીએ બેઠે ત્યારથી જ હશે. સં. ૧૨૬૮ (ઈ. સ. ૧૨૧૨ )માં તે વખતના ગુર્જર સામ્રાજ્યની સીમા ઉપર આવેલ ઝાલાર સુધી તેણે ચઢાઇ કરી હતી, પણ ત્યાંના ચેહાણુ રાજાએ મજબૂત સામને કરવાથી તેણે થાકીને પાછા જવું પડયુ` હતુ`. ઇતિહાસકારે આ ઘટના વિષે કંઈ લખે છે કે કેમ તે જોવું જોઇએ. બિનરાજ–ઉસ-સિરાજના લખવા પ્રમાણે છે. સ. ૧૧૯૭માં કુત્બુદ્દીને નહરવાલ ઉપર ચઢાઇ કરી ત્યારે પણ ધારાવર્ષે તેની સામે થયા હતા, પણ તેને હારવુ પડયું હતું અને મુસલમાનોએ લૂંટફાટ કરી અગાઉનું વેર લીધું હતું. પછીના સમયમાં આયુના ધારાવર્ષ પરમારે ગુજરાતના રાજાને, તેના મુસ્લીમ શત્રુ વિરુદ્ધમાં મદદ કરી હતી, એ પ્રકારના ઉલ્લેખ તવારીખે ફરિસ્તાને! છે. ધારાવર્ષના પુત્ર સામસિંહદેવના પ્રથમ શિલાલેખ સ. ૧૨૮૭ ના મળી આવે છે,૨૪ એટલે ધારાવષે પેાતાની કારકિર્દીનાં છેલ્લાં વર્ષામાં અતમાની વિરુદ્ધમાં લવણુપ્રસાદ તથા વીરધવલને૨૫ મદ કરી હશે. રાજશેખરે વર્ણન કર્યુ છે કે,
આ
*
જીએ કાન્હડદેપ્રબન્ધ, (૧ લી આવૃત્તિ ) ઉપાદ્ઘાત, પૃ. ૨૭. ૨૪, રાસમાળા (ભાષાન્તર, ૩૭ આકૃતિ), ભા. ૧, પૃ. ૩૭૫.
૨૫, પ્રથોરામાં સવ સ્થળે વીરધવલને જ રાજ તરીકે વણુ વેલા છે. હવે આ ઘટના આશરે સં. ૧૨૮૦ ને સં. ૧૨૮૬ ની વચ્ચે મની, જ્યારે વીરધવલના રાજ્યાભિષેક તે ઠેઠ સ'. ૧૨૮૯ માં ધાળકામાં થયા. (Bom. Gaz. Vol .I, pt, I, p. 200 ) આનું સમાધાન એ રીતે થઇ શકે કે રાન અને યુવરાજ બનેના નામે રાજ્ય કરવાને જૂના સમ્પ્રદાય છે. પ્રવચિન્તામાનમાં સુલતાનના પ્રસંગમાં * × શ્રીવળત્રસાધવાચ્યાં શ્રીતેઽપામન્ત્રો મંદ: × એ પ્રમાણે લખેલું છે. વાધેલા વંશમાં તેા એ જૂના રવાજ પ્રમાણે જ રાજ્યઅમલ ચાઢ્યા હતા. વીરધવલના પુત્ર વીસલદેવ પેાતાના ભત્રીન અર્જુનદેવ સાથે, અર્જુનદેવ પેાતાના પુત્ર રામદેવ સાથે તથા એને ભાઈ સાર'ગદેવ પેાતાના ભત્રીન કર્ણદેવની સાથે રાજ્ય કરતા હતા, એમ ઈડર