________________
વસ્તુપાલનું વિદ્યામંડળ અને બીજા લેખે दधिमथनविलोललोलदृग्वेणोदम्भादयमदयमनगो विश्वविश्वकोता। भवपरिभवकोपत्यक्तबाणः कृपाण
મિમિક વિદ્વ ચચર્ચેિનજિ | છન્દ, અલંકાર, વ્યાકરણ અને કાવ્ય અમ અનેક વિષયમાં અમરચન્દ્ર ગ્રન્થરચના કરી છે. તેમની રચનાશૈલી સરલ, મધુર, સ્વસ્થ અને નૈસર્ગિક છે. શબ્દાલંકારો અને અર્થાલંકારે ઉપરને તેમને કાબૂ મનહર છે અને સંસ્કૃત ભાષા ઉપરનું તેમનું પ્રભુત્વ અસાધારણ છે. તેમની રચનાઓમાં વ્યાકરણની ભૂલ શોધી પણ જડે તેમ નથી. જેન હોવા છતાં બ્રાહ્મણધર્મ ઉપર તેમને નૈસર્ગિક ભાવ હતો એ બાલભારત જેવી તેમની રચના ઉપરથી તેમજ બાલભારતના પ્રત્યેક સર્ગના પ્રારંભમાં તેમણે કરેલી વ્યાસમુનિની સ્તુતિ ઉપરથી જણાઈ આવે છે.
વિજ્યસેનસૂરિ जीयाद् विजयसेनस्य प्रभोः प्रातिमदर्पणः । प्रतिबिम्बितमात्मानं यत्र पश्यति भारती ॥
–ઉદયપ્રભસૂરિકૃત ધર્માલ્યુદય मुनेविजयसेनस्य सुधामधुरया गिरा। भारतामन्जुमज्जीरस्वरोऽपि परुर्षाकृतः ॥
–કીર્તિકૌમુદી વિજયસેનસૂરિ એ નાગેન્દ્ર ગચ્છના હરિભદ્રસૂરિના શિષ્ય હતા અને વસ્તુપાલ-તેજપાલના કુલગુરુ હતા. એ મંત્રીબંધુઓએ કરેલાં સત્કૃત્યોમાં, બાંધેલા મન્દિરોમાં અને કરેલી યાત્રાઓમાં વિજયસેનસૂરિની પ્રેરણા મુખ્યાંશે કારણભૂત હતી. એમના ઉપદેશથી જ વસ્તુપાલે ગિરનારની યાત્રાને મેટો સંઘ કાઢ્યો હતો. એ સંઘમાં સ્ત્રીવર્ગને ગાવા માટે ગિરનાર આદિનું સુન્દર વર્ણન ગૂંથીને વિજયસેનસૂરિએ રેવંતગિરિરાસુ નામની અપભ્રંશ રાસકૃતિની રચના કરેલી છે. વસ્તુપાલે છત કરેલા ગિર
